Poesie drò Signò Giurian Rossi/Viaggio de Venetia con Dame/Canto segondo

Da Wikivivàgna
Ro viaggio de Venexa de Giurian Rosso
Canto segondo
da-o manoscrito Ricci 177 do Comun de Zena, www.storiapatriagenova.it
[p. 61 modifica]
Canto secondo


1
Chi mette il piè su l'amorosa Pania*
S'aguarde de no metteghe ò* resto
Perche và poco poè ch'o monte in smania
Che Cupido und'o l'intra o fa rò tresto.
E in somma non è Amor se non insania*
Comme disse Aristotile in un Testo
Et acciò ch'il mio dir non paia vano
Udite fra costoro un caxo strano.

2
Arrivammo a Piaxenza, e in quell'instante
Andammo a ro Palatio dra Fortunna,
Che mi da questo a quello d'Attalante
No ve ghe fasso in fin tara nisciunna
Voeggio dì, quello donde Bradamante
Trovà ro bon Ruggiero ancon zazunna
Se no che in quello i Diai stavan,
E oura in questo i Angeri alloggiavan.

[p. 62 modifica]


3
Così all'improvista fra serti Homi
Che stavan senz'in Tiesta pe ro cado
Trovammo lì ro Re dri gallant'homi
Diggo ro sciò Gio Giacomo Grimado*
Ro gusto che sentin re Dame, e i Homi
Per destendero chi no me gh'ascado
In fin l'è vera, che a trovar si vanno
Gli Huomini spesso, e i Monti fermi stanno.

4
Sentendose vegni ro smangiamento
Se* drizzà verso noì ro so camin
Pregoù da noi ne dette appontamento*
De vegnì (se o porrà) fin a ra fin
Ogn'un de ta compagno foì contento
E chiù, che ghe foì visto un borzettin,
Dond'o gh'haveiva chiù de sento Drobbe,
Che a ra fin feta non son manco Carobbe.

[p. 63 modifica]


5
D'accordio chiù che mossi* per senà,
S'andammo tutti a Tora incaminando,
In sto mentre vegghemo sparegà
Torchie, Ferriolli Rossi, e rimirando,*
Chi è questo chi ne ven lì à visità,
Eccate ro Signó Conte Morando
Ro qua per allogiane in Casa sò
Tutto quello che o fè dì non se può.*

6
Ri compimenti in somma se compin
E un miezo terme foì ra concruxion
Che resteremo* all'un deman mattin
Per fà là in casa sò collation.
Fra tanto o ne mandà lì un serto vin
Che se ben l'era tardi o parse bon
A tal proposito* disse un Signorino
Tardi non gionge mai favor divino.

[p. 64 modifica]


7
Con sto Sigillum Stomaci beneito
Va ro brindisi attorno, e per fenira*
Gh'era un amigo miè dra bocca streita*
Chi l'assazà chiù votte lì de fira
Fenio* l'urtima gozza intro restreito,
Ogn'un verso ro giazzo se retira
E tra Rossi, e avinatti* tutti van
A fà Sonetti fin all'undeman.

8
Scottea già l'Alba le dorate chiome
Quand'ognunna dre nostre Principezze
Quella ch'imita l'Arba con ro nome
E ra supera poè con re vaghezze
E quella, che de Spiriti* no sò come
Miezo ha ro Nome, tutte re bellezze
Usando* aproeo all'arba ancora lò
Han trei lumi, e ne luxe ascì* ro Sò.

[p. 65 modifica]


9
E li pe ra Cittè dando unna votta
Reizan ro bordo a Chà dro signò* Conte
Onde sguazzando con regalli à botta
Mi n'ho moè visto tanta roba a monte
Un Pasto in fin, che manco quella votta
Che concorrendo in sen fin a Caronte
L'Artitonante banchettà ri Dè
In re nozze dra Dea dro terzo Cè.

10
Tanto chiù che chiorlamo in questo giorno
Un liquò Doze in serti Gotti doggi
Che à paro à questo chi, chi andava attorno
Dro* Nettare, l'Ambrosia son fenoggi
Mi che l'exordio a repiggià ve torno
Per no parei che viegne da Camoggi
E torno à dì che l'Amò è un gran Diao
E se o l'ha Bacco appè, l'è ancon chiù brao.

[p. 66 modifica]


11
Stava diggando brindisi signoi
Chiorlando ro vin freido un Patron cao
Quando de soe ma conosciui amoi
Quelli beneiti di s'incomenzao[sic]
Così da ro ziè amò caccià l'ardoi,
Con ri vostri oeggi o Donna a ligao
E così fra un bell'oeggio, e ro vin forte,
Bacco ghe dè ra vitta, amò ra morte.

12
Consuma questa vampa in tanto foego
Per opera d'amò, che poè sovente
Come disse Pitagora in un loego
Gelida fra l'arsura il gelo ardente
Ma quello chi ghe trà ro coè da loego
O' non vè, ò non cura, ò no consente
Così o se troeva confuso, et affrito
O' non visto, ò mal noto, ò mal gradito.

[p. 67 modifica]


13
Ma mentre o se consuma, o se deslengua
E gh'attizza ro vin sempre ra sciamma
No mancando agiutase con ra lengua
Per provà se a capisse, ama, chi t'ama
Cupido ro lusinga, e ro perlengua
Finzendoghe pietosa ra so Dama
Ma a no va ben, che l'un è sciamma, e furo
L'atro benevolentia chiù che amò

14
Ingiusto amò, perche così de rero
Feto corrispondenti i miè desij [?]
Ma che accade pricà, se questo lero
Sempre con tutti o l'usa de sti tij
L'amigo in tanto con ro sciaoù a squero
Trava doppo disnà serti sospij
Che da ra stradda, che ro fume fava
Se veiva ben de drento, com'o stava.

[p. 68 modifica]


15
Così lì in questo mentre a ra Garsonna
O ghe cazè re Coronetta in terra
E presto inzenoggiandose in Personna
L'amigo nostro subito l'afferra
Ma quella ch'era de natura bonna
Ra chiù corteise chi cavarche terra
Ghe disse ve ra donno, perche tegno
Che voi sei un'homo de coronna degno.

16
Da quella bocca uscì con un risetto
Queste no foin parole, ma fuzelli
Re que tutti lesinan ro poveretto
Da re carcagne, fin a ri cavelli
Se parte de li infin ro meschinetto
Per così di, cazendo zu a strepelli
E zù all'ombra dre peire intr'un giardin
Se va assetà lì sotta a un Camoggin.

[p. 69 modifica]


17
E li chiù svarioù, che Cazareggio,
Sfogando ro so dorò con questi chienti
Soniè mi, o m'assoenno? veggo con l'oeggio
Che questo è o fin dri miè desij ardenti
Chi o poe moè dì, mi ra resposta voeggio
Da re zucche, da ro Ce, o da ri venti
Ma taxendo re zucche e re bazanne
Solo ghe ven a ri oeggi re meizanne.

18
Amo, o no amo? Ohimè, cheamore è fuoco
Ch'infiamma, e strugge, ond'io tremando aggiaccio
Non amo io donque ohimè, che a poco a poco
Sempr'è la fiamma ond'io mi stempro, e sfaccio;
Ahi, ch'è fuoco, ahi ch'è giaccio, ahi in un luoco
Sta perch'io geli, ed arda al fuoco, al giaccio.
In questo ghe responde un lì d'in ciazza,
Signor no, ch'o n'è amò, ch'a l[']è vinazza.

[p. 70 modifica]


19
In tanto così acconso a sevolette,
Con ro foego landrin chi ro tormenta
Così ra man sotto ra masca o mette
E all'ombra camogginna o s'addormenta
Ma se ro sciò Cupido no desmette,
Da ro soenno desciaro inderno tenta
Ma in somma amò no lascia in varie forme
Desturbaghe ra paxe mentre o dorme.

20
L'amato ogetto lì d[']intro dormì
Sciolto il crin, scalzo il piè, scopert'il petto
Gh'appà davanti, e gh'incomenza a dì
Eccomi pronta andiamne ò mio diletto,
L'antora liè se lanza per godì
Verso ro finto ben, con vero affetto
Ma intro lanzase, ah corpo d'unna troffia
Eccate, ch'o dà in terra una pattoffia.

[p. 71 modifica]


21
Qual doppo longa, e fatigosa caccia
Tornan senza ra levere ri bracchi
Così liè, chi se creiva a faccia, a faccia
D'havei feta ra preiza, o trà ri tacchi
Arve i languidi lumi, alza le braccia
Ah Cupido treitò ti me l'attacchi
Ancora ri fantasmi te mancava
Per fame restà chi viso de fava?

22
Oh Satanasso, ò spiriti marediti[sic]
Chi ha de vui penna simile a ra mè
Da poei mirà ro ben con oeggi streiti
Ni ro poei vei con ri oeggi sguaratè?
Tornè, tornè pù chì soenni beneiti
Che ro finto è megiò dra veritè
Se o dormì me dà gioia, e o veggià guai
Possiè dormì senz'adesciame mai.

[p. 72 modifica]


23
In sto mentre ghe sparega d'appresso
Un Paggio lì de caza chi ro chiama
E ghe dixe, che dato in un congresso
Tutti l'aspietan fin a ra so Dama
Com'homo da prefondo soenno oppresso
Se descia lì come un comosechiama
Così l'amigo inspirita, e strabilia
Confuso fra ro soenno, e ra vigilia.

24
Così montando sciusa appresso Emilio
S'assietta sciù ra fin ro tordo d'arega
E andandosene tutto invisibilio
Stava pescando oggiè con ra bottarega
Quando ro Padre Anchize de Virgilio
Voeggio dì, Patron Berto, lì ghe sparega
Intonando, ò Signori esta fasetia
No me piaxe a vorrei andà a Venetia.

[p. 73 modifica]


25
Ma l'amigo a ro qua dava ra vitta
De stasene lì a cioccho bocca, che voetto
Commensando a piggià Venexa in gritta
Che deta o l'haverè per tre da oetto
Statim, disse, ò scignori per me vitta
Ch'esto Viegio de nui, voe fà bescoetto
Che si se andemo, che ro Sò pregotta
Ne ven dri Previ attorno con ra cotta!

26
Missa a balle in restreito ra rechiesta
Concorse favoreive ro Senato
Onde, che Poro Andria sentendo questa
Non vorrè havei guagnoù un Marchesiato
E brillandoghe l'oeggio d'intra tiesta
O fè dixioetto abrivi pre fà un sato
Ma in fin pre erze un tà ballon de lanna
Ghe vorrè o Cavaletto dra Duganna.

[p. 74 modifica]


27
Mentre in paxe ciascun fava gazera
De stasene li chiatti in gaudeamus
Fassendo con ra Bombora bombera,
Poro Andria intonando, ergo bibamus
Fasso un brindesi, disse, a quella lera
Che m'ha feto dro cuoè retineamus
E lì con ro megio gusto dro mondo
O fè deserto ro calice fecondo.

28
Van ri brindesi attorno d'un vin rero
Onde un'amigo miè s'impì ro troeggio
Si che un vin, che dixan monte chiero
Ghe fè scuro ra vista, e chiero l'oeggio
E Nicheroso ancora liè a sequero
Misse liè assì ben ben ra Zucca a moeggio
Fra tutti in somma pre amó, e pre forza
Ghe n'era chiù d'un pà ch'andava all'orza.

[p. 75 modifica]


29
Assuppaoù come diggo ancora liè
Nicheroso dell'ottimo liquò
Se leva a ri cavalli d'intri piè
E s'incamminna verso un corriò
Donde tra Bacco, e ro Venere Dè
Idest in bon lattin, vinazza, e amò
All'odò dre pugnatte, e dro lavezzo
Cupido ghe causà un tanto boghezzo.

30
In fin dro corriò d'intra muraggia
Ghe mancava ra crosta dra cazinna
Onde lì dento gh'era un'avertaggia
Chi respondeiva giusto là in coxinna
Da ro pertuzo o sente uscì per maggia
Nicheroso unna voxe femeninna
A ra schiappoeura l'oeggio o l'assequera
E vè là un Bergoron de doe Cantera.

[p. 76 modifica]


31
Cantando a stà li da ro fogorà
Roba tutta strazzà mieza ra croeve
Donde se vè per tutto sparegà
Da ro viegio vestì, bellezze noeve
Carne gianca, masciscia, e naturà
Mostasso ro chiù bello, chi s'attroeve
Un'oeggio d'intra tiesta chi brillava
Chiù neigro dre pignatte ch'a lavava

32
Revertegà con quelli duì brazzoin
Da fà ogni di sinque fornè de pan
Rossa intre masche come un mei prein
Doze intra vitta, come un marzapan
Un nazetto onde sotta in un bocchin
In conche de rubbin re perle stan
Quello che appà, a quello chi s'asconde
A queste degne parte o corresponde

[p. 77 modifica]


33
Mirando Nicheroso quella stella
Pensè vuì se Cupido fè l'offitio
Ch'o n'ha moè visto cosa come quella
Chi gh'haggie così deto intro capritio
Quanto chiù naturà, tanto chiù bella
Ogni so negrigentia è un'artifitio
Non così vaga apparve Cittarea
Al Pastor frigio nella valle Idea

34
Mentre o ra mira, e mentre che o ra sente
Liè no sà infin s'o veggia, o s[']o s'assoenna
Poescia infin, come quando da ra rente
Un Instrumento a un'Instrumento soenna
Per simpatico genio se resente
Per ascosa virtù l'atro resoenna
Così instigaoù da quella voxe in tanto
O fè l'eco così, con questo Canto.

[p. 78 modifica]


35
Ninfa Gentì, ma Ninfa ti non è
Che unna Ninfa non va così pelladda
O Dea dro terzo Cè, ma a i oeggi miè
Venee in paragon gh[']è pe ro vadda
Ohimè, chi eto ti donca, ò Ciè, ò Diè
Ond'hei piggioù bellezza sì estremadda[?]
Seto unna Dea de re Celeste Corte
Desceiza fra e pugnatte à dame morte[?]

36
Pignatte ò voì sei pu re benedette
Mentre sei manezè da moen si belle
Beneite moen, che fin a re Conchette
Tochè da voì reluxan come stelle
Biaoù mi s'unna de queste magnette
Con ro striggion scurassan questa pelle
Che se son d'un corò così orivastro
Me pà, che vegnireiva un'alabastro.

[p. 79 modifica]


37
Barcoin de gratie, scattore de ghocchi[sic]
Strazze beneite, onde tra lista, e lista
Se vè li sparegà serti regnocchi
Chi tiran lampi d'ascurì ra vista
Strazze mè care, così fete in tocchi
Perche ra mè feria reste provista
Mentre Amò per mostrà re soè proezze
M'ha deto a mi re ciaghe, a liè re piezze.

38
Cara, e strassosa sì, ma riccamente
Chiù bella assè con manco robe intorno
Come compà chiù bello, e chiù stellente
Manc'ombrezoù da nuvore ro giorno
Come pà ben l'aniello resprendente
Che a posta ha rettaggioù ro guante attorno
Così queste Bellesse benedette
Per pompa de natura poverette.

[p. 80 modifica]


39
Mentre questo de foera gh'ogezava
Li da quell'arvetura in sciù ro canto
Quella dentro in broetto se n'andava
Stando come ra biscia li all'Incanto
Ma corpo n'oeggio dì de mè Manava
Se boetta in fin ra passora à ro canto
E lì fan l'armorazza con fastidio
Come Piramo, e Tisbe là in Ovidio.

40
Ma mentre, che l'amigo a a ra firoeura,
E un Bacco in testa ghe reassende foego
Eccote desconzoù l'amorezeura
E un Bacco in spalla sparegà a so loego
Se ben dixan, che a foì bastonezeura
Scrive Turpin veraxe in questo loego
Che ro can foì desconso da re nosse
Con una correttion feta sciù re osse.

[p. 81 modifica]


41
Ond'o se mette a sgambillà per l'aria
Ch'o pà lì con ri tallari Mercurio
Perche lezuo o l'ha in Lettion varia
Che re bacchè son de cattivo augurio
Fra liè o dixeiva ro proverbio svaria
Sentendo supra dorsum ro deburio
Che omnia vincit Amor patientia
A tergo meo negatur consequentia

42
Così azointo in Casazza esto Battuo
Fassendo un miserabile trapasso
Da un Bacco dose, à un Bacco groppelluo
Così da o riso, al ro chiento è un brieve passo
Con sta battua foì un somma resevuo
Così ro canto d'esto meschinasso
Ma per fuzì ri augurij, mi tronco in tanto
Con sta battua so, questo miè Canto.