Pagina:Marston56.46-133.djvu/113

Da Wikivivàgna

la porta latina de la citae de Piza in cavo de lo ponte de lo fiume d'Orni, e chì de ogni bellessa de marmari tagai lo tenpio ordenò e comandà lo inperao Nerom a li meistri che de oro necto e de pree precioze la statua de la dea Diana ordenassem bem e onoreivementi, la quâ contuniamenti se devesse adorâ. Alaora per lo so comandamento fo faita la statua de la Diana de grande grandessa, abiando lo vizo e li ögi como se ella fosse viva. E cossì Nerom questa statua con grande reverencia adorava, e simile la murtitudem de li pagani. E depoî questo si comandò lo inperao che in la fassa de lo tenpio fosse questa statua missa, asochè in quello dì con grande leticia lo tenpio sacràm, e ogni dì li lor previ non sesavam de oficiar a questa Diana. Aora seando grande divicia de tenpij e lo inperao raxonando con li söi baroni, si disse: "E' o crenssa de poi fâ um cê de ramo semegeive a quello chi resprende sorve de noi". E nissum se trovà chi a ello contradixesse. Sichè alaora Nerom si fè fâ um cê de ramo in mezo de lo tenpio, e ordenò sota LIIII- corone de marmaro, e ordenà che questo cello de ramo fosse tuto pertuzao com menui pertuxi. E era ato da terra C pê. E quando vollea fâ piöve per questo cello, si fava a li söi serventi reversâ de l'aqua[sic] chi vegniva dapöi in terra per quelli pertuxi a modo de piöga. Per la quâ cossa se manifestà a tuta gente che sensa fin è grande lo nome de la dea Diana, in de lo quâ nome e övere Nerom inperao mostrà questa possansa. E la matin vegante, lo inperao comandà che fosse faito una grande lanpa perchè fosse in similitudem de lo solle, e faxeala tirare soper questo cello, asochè deisse splendô a lo popullo chi eram sota questo cello. E quando vegniva la seira, si lo fava amortare. E semegeivementi avea ordenao che quando vegniva la nöcte, si avea ordenao um grandissimo spego de monte pree precioze ornao monto ihëre chi resprendeam in similitude de la luna. Lo quâ inansi che ello fosse ordenato, si cade[sic] e ronpisse tuto lo dicto spego, in talle mainera che mai non se ne trovò niente. Anchora comandà Nerom che fosse faito una careta chi fosse tirâ per quello cello asochè paresse che tornasse. Alaora Dee onipotente si mandà um grandissimo vento chi butà la careta in de lo fiume, che mai non ne parsse niente. E l'atro iorno vegante, lo inperao sezando per tribunalli e non sapiando como queste cosse fossem adevegnue, si disse a lo suo popullo: "Sapiai tuti che grande cossa è quella de madona Diana maire de li dee, per la qualle mie queste vertue demostro e o faito".

Alaora um nober cavarê de la corte de lo inperao si insì infra lor. E era questo um homo grandissimo, lo quâ avea nome Tropè, lo quâ se era levao da la soa segnoria, lo quâ seando repin de Sprito Santo si disse: "Che dicto inperao? Sapi che l'è mego (è mego) um chi adore um Dee lo quâ è vivo e vero e creatore de lo sol e de la terra, cha queste toe frasche che tu fai e di, chi è opera vaña e perdua".

Alaora se levò um santo per nome Narso, e era goardiam de lo tenpio, e criando dixea: "E' l'è vero so che dixe Tropè, consoseacossachè questo Deo Xo. beneito si è Segnore de lo cel e de la terra e de lo mare, e de tute le atre cosse chi sum creë".

Alaora Tropè disse: "Intendime inperao, e' vögo che ti sapi de serto che mie sum de la generaciom de li santi, li quai li töi infidelli a Roma e in atre parte de lo mondo an martirizai, li quë mi li o visti incornâ per man de li angeri, e am resevoto la gloria de vita eterna".

Alaora Nerom inperao si ge disse: "Adoncha e-tu quello chi questa citae soramenti vöi reversa".

E san Tropè si respoze e disse: "Questa citae per mie non se revozerea, ma e' digo che chi Xe. adorerà, sarà salvo".

Alaora Nerom ge disse: "Per quâ consiencia ai-tu queste cosse protestae?"

E san Tropè respoze: "La bona consincia[sic] è quella chi fa cassar la rea vita de lo homo che lo Sprito Santo la revoze e goarda".

E Nerom disse: "Perchè negi-tu li nosti[sic] dee?"

E messê san Tropè respoze: "E' li nego persochè li vego esse imagem sensa posansa nissuna".

E Nerom ge respoze: "Non te turbâ Torpè[sic] de so che ti ai visto".

E messê san Tropè respoze: "In questo se proerà la toa possasa[sic], che lo to sol no luxirà pu, ni lo to trom non sarà pu, che ello (e) con quelli chi lo menavam tuti sum perij in lo fiume".

E Nerom respoze: "Perchè non adori tu li nostri dee?"

E messê san Tropè respoze: "E' oro lo nostro Segnor Dee, lo quâ sta vivo in cel, e chi a faito lo cel e la terra e lo mar e lo sol e la luna".

E Nerom disse: "Intendime Tropè, penssa ti messmo de questa iniuria che ti fai a li nostri dee, e in so non te conservâ, asochè ti non perissi iniuria de diverse peñe".

Or insiando messê san Tropè de lo paraxo monto pensozo in fra si disse: "Che farò-e'? E' so bem che serviando a le idolle e' non reseverò salvaciom".

E sapiando che um santo paire chi avea nome Anthonio abitava lì rente in um monte, e ello de nöcte se ne insì föra de la citae per una porta chi a