A sciortia de San Giacomo de Foxinn-e

Da Wikivivàgna
A sciortia de San Giacomo de Foxinn-e
andæto a S. Françesco d'Arbâ о giorno 21 settembre 1828

de Martin Piaggio
da-e Poexie ed. do 1864.


[p. 714 modifica]
А Sciortïa

DE SAN GIACOMO DE FOXINN-E
andæto a S. Françesco d'Arbâ
о giorno 21 settembre 1828


CANSON.


Finalmente o l’é spuntôu
Quello giorno dexideôu
Chi rallegra tûtto Zena!
О l'é chì!... scialla Manena!

Giorno bello, te salûo
Seggi sempre o ben vegnûo,
Intra presto, fatte avanti,
Е consola i Casassanti,
Che l'é tanto che t’aspëtan,
E l’è ûn anno che no quëtan;
Vegni, vegni, Vanni adaxo,
Che te dàggan tûtti ûn baxo.

Nasci anchêu ciù presto, o Sô,
E ciù tardi vanni in mâ,
Perché ognûn posse gûstâ
E bellesse do Maggiô;

Lunn-a е Stelle, no lûxï,
Perché dunque scomparï,
E parrieì troppo meschinn-e
In confronto de Foxinn-е;

Е voi, Venti burrascosi,
No sciûsciæ, stævene ascosi
Fin che va, ritorna e passa
Co-i sò lûmmi a gran Casassa,
Onde spicche ciù о tesöu,
Chе circonda sempre о Мöu;

Е ti appendime un pö ao collo
A chittära, Barba Apollo,
Damme lena e fantaxìa
Per cantâ zûarisoræo!
In zeneise bello ciæo
Questa gran nêuva Sciortïa;

[p. 715 modifica]

Е voi, Gente, che lezzieì
Tante cöse, e no e creddieì,
Eì raxon, che chi no e vedde
Son veamente da no credde!
Andæ dunque, camminæ. . . .
A l'é giusto là a Casassa,
Stæla a vedde e giûdichæ,
Che mi a copio mentre a passa,
Cioè ne fasso ûn pö de schisso,
Ché de ciù no m’é permisso,
Ché a dî tûtto per menûo
Ghe vêu un Poema de segûo.

Sêunna a Banda! . . . oh che allegria!
Nisciun pêu ciù stâ in ta pelle
Chi camminn-a, chi s'infïa,
Chi se ten comme e patelle,
Chi s’allunga, chi s’abbassa
Pe ammiâ ben tûtta a Casassa.

O l'é là San Giacomin!
Sentï criâ grendi e piccin,
О l’é chì, scialla, ch’o ven,
Figgi cäi, comm’о sta ben!
L'han coverto d’öu e argento!...
Lê ghe spiffera а—о momento
A sò bella Predichetta, `
Se l'ammiæ storto o v’affétta.

Là gh’é i nêuvi Pastorali
Massisciæ tûtti d'argento,
Sens’avei magagne drento;
Son due macchine trionfali
D’ûn disegno e d’ûn ponson
Delicôu, particolâ,
Ghe vêu a forsa de Sanson
Per portâli con stentâ.

Miæ che belli Tabarrin
Con recammi a cartolin
D'öu e argento zù a derrûo,
No se vedde ciù o vellûo!
Quelle Cappe de graçê
D’öu e argento stan in pê,

[p. 716 modifica]

Son lûxenti ciù che o Sô,
I Campioin son do Maggiô.

E là gh’é a gloriosa Insegna
De Portöia sempre degna;
Gh’é о sò Apostolo dipinto
Quando in Spagna i Neigri ha vinto,
A l’elettrizza d’ammiâla;
E fedeli i Foxinanti
Van sûperbi de portâla,
E seguîla militanti.

Miæ che rastellëe de Fræ
Se no pän a fêugo indöæ!
Che sûperbi Tabarrin,
Con recammi sensa fin!
Han da-o chêu l’Impronto d’öu
Comme ûn voto fæto a-o Möu;

Ghе va apprêuvo duî plûtoin
D’innoçenti Pellegrin
Vestii comme l’é d’ûsansa,
E con semplice elegansa,
Perché coscì vêu e Foxinn-e;
Quelle voxi mascolinn-e
Aggiûttæ da-i Rætinê
Fan andâ ciù presto a-o Çê
Mille lodi a quello Santo
Che pe-a Fede ha fæto tanto,
A San Giacomo Maggiô
De Foxinn-е Protettô.

Quella Croxe che veddeì
Là pe-a primma fâ do sciäto?
A l’é quella di Tenzoeì
Dedicâ a Sant’Onorato,
Recammâ con ricchi Canti
Comme o Titolo eleganti,
Za d’argento, se gh’intende,
(Che ghe n’han finn-a da vende).

Osservæ ûn pô quelle Cappe
D’ûn rason chi no fa rappe
Con recammi а cartolin,
Comme spìccan ne-o tûrchin!

[p. 717 modifica]

Tabarrin de vellûo rosso
Con l’argento abbrêttio addosso,
Е ûn sûperbo Impronto d’öu,
Atro voto appeiso a-o Môu.

A seconda ven avanti
In argento recammâ:
Miæ che Titolo e che Canti
D’ûn travaggio da innamoâ!
Quelle Cappe pän Peviali,
No se n’é ancon visto eguali;
Son d’argento brocchettæ
Tûtte d’öu, e i Tabarrin
De vellûo neigro inciastræ
D’öu e argento sensa fin,
Compagnia che porta o vanto
D’ëse do Spirito Santo.

Quella di Anime Purganti
A l’é a tersa a vegnî avanti,
Miæ che Croxe co-i barbixi
Tûtta greminïa d’argento,
Canti e Titolo da amixi,
Se ghe perde proprio drento,
Cappe in raso, cô de fêugo
Tabarrin de vellûo möu,
Travaggiæ che no gh’é lêugo
Ciù d’azzunzighe un pö d’öu.

Là gh’é a quarta rinomâ
De Tartûga ben macciâ
Con di Canti strappiccanti
Comme o Titolo parlanti;
Compagnia di Perrûcchê
All’Assunta dedicâ
Con de Cappe da baxâ
D’ûn rason chi pä pappê,
Recammæ d’ûn gûsto grande
In argento, e i Tabarrin
De vellûo cô do carmin
Con l’argento e l’öu chi spande.

L’è chi o Cristo, dæ ûn pö mente:
Bella Immagine imponente!

[p. 718 modifica]

Che zizzoetta! e che spavento
Gh'é d’attorno d'öu e argento!
Spinn-e, Sfëa, Titolo, Canti,
Cordon, Ciodi, Goççe, Manti,
E de ciù a Croxe farsïa .....
О l'ha ûn реiso chi fa puïa
E ma pù.. osservæ ûn pittin
Cöse fa quelli Portoeì?
Pa che arrëzan ûn ciûmmin!
E quelli atri duî Stramûoeì?
Un beschêutto da Reginn-a! . . . .
Son de carne ò de cäçinn-a?
Viva a forsa co-a bravûa
De chi porta e chi stramûa.

Cöse l'e tanto sussûro?
Tanti accordi de zonzûro?
Tanto séguito de gente?....
Ho capïo . .. . sitto moscin!
Gh'é i Concerti de Serrin
Stæti scriti espressamente;
Eì sentïo? che ritornelli!
Questi scì che son de quelli......
Bravo! evviva o Sciô Serrin!
Scià me i sêunne anc’ûn pittin.

Quante torcie Veddo all'äia,
De grandessa straordinäia!
Træ dozzenn-e intorno а-o Cristo!
Tanto sguasso l’eì mai visto?...
Han raxon, dov'é o Маggiô
No tramonta mai de Sô,
E staseia а-о sò ritorno
Ghe раrriä de mëzogiorno.

Spalanchæ i êuggi pe ammiâ
(Se no n’eì fævei prestâ)
E poi dïme s’eì mai visto
Unn—а cösa ciù graziosa,
Ciù brillante e ciù sguassosa
Comme e Cappe nêuve a-o Cristo?
D'un rason cô de viovetta
Quand’a spunta dall'erbetta,

[p. 719 modifica]

Vellûo neigro i Tabarrin
Tempestæ con mille sciammi
De rebighi e de recammi
In öu sccetto de secchin,
Е d’ûnn-a ricchessa tale
Che ogni Fræ o l’è ûn Pastorale,
Е besêugna che sbraggiæ:
Beavo, evviva o Sciô Роistæ!
Маndæ a Lion quelle che gh’ëa
In ta mæxima рanëa.

Cöse veddo? oh che portento!
Passeggiâ un Monte d’argento!
A l’è a Сгохе stramesuâ.
Fæta fâ da-i Carbonê,
Miæ s’a n’é un lûmme do Çê,
Unn-a giöia da incantâ?...
Repassævea, che veddieì
Che in ta sola fasciatûa
Se ne fa ûnn’atra а dreitûa‚
E ogni Canto o va per treì.

Osservæ un pö a Compagnia
Titolâ a Nativitæ,
De rason rosso vestïa
Con recammi sbardellæ
In öu sccetto, e i Tabarrin
De vellûo neigro son pin
De travaggi e travaggetti
D’öu e argento che ghe vêu
Per ben veddili i speggetti
E in t’ûn giorno no se pêu,
E de ciù g’han finn’azzunto
Per ciù galla ûn bell’Impronto.

Spunta a Cascia da lontan,
Quanti lûmmi? a pä ûn Vulcan!
Dæghe mente ch’a se ninn-a
Eivea chì. . . . comm’a camminn-a,
Ansi a sghêua, che i Carbonê
Se son missi i äe a-i pê;
Auermæla pe ûn momento
Voemmo ammiâ cöse gh’é drento:

[p. 720 modifica]

Gh’é o Maggiô chi scôre i Möi
E i affétta comme i cöi,
Là ghe n’é ûn chi scappa via,
Agguantælo pe-a sciscia....
Bravi i Carbonê davveì!
Quando vêuan son boin Porioeì:
Han piggiôu torna l’asbrio!...
Se l’han fæta!... e mi ho finio.

Ma n’ho miga tûtto dïto
G'ho lasciôu per fâ ciù fito
Е реr no frûstâme a voxe
I Conçerti a qualche Croxe
E gren torcie all’äia e a basso
Sempre aççeise e sempre a sguasso,
E sûperbe Sargentin-ne
Misse a modda da-e Foxin-ne,
A belliscima tegnûa
A precisa calsatûa,
Quell’accordo е quell’ûnion
D’ogni Fræ ne-a Procession.

Tûtto insomma é bello, é ricco,
Tûtto lûxe e fa gran spicco,
Se ûnn-а cösa a ve pä bella
L'atra apprêuvo ciù che quella;
Se ghe vedde а moscitæ
E o gran straggio di dinæ,
Tanto lûsso e profûxiou
Che a fa proprio soggezion.

Questo é ûn giorno per Portöia
Da no perdine a memöia.
Per l'Otöio o l'é ûn de quelli
Fra i sò Fasti di ciù belli,
De tripûdio pe-o Quartê,
De gran sciallo pe a Çittæ:
Co-ì Zeneixi invexendæ.
De mäveggia pe-i Foestê,
Pe-e Foxinn-е o l’é ûn önô.
E ûn gran trionfo pe o Maggiô.