Questi fantasmi

QUESTI FANTASMI
de Eduardo De Filippo, traduto da Rico Carlini

Tìtolo originâle: Questi fantasmi

Monòlogo in sciô cafè (da-a comédia "Questi fantasmi")

Pasquæn Lojàcono:

A niâtri italién, levæne tùtto ma sto pitìn de ripözo in sciâ teràssa... Mi, prezénpio, pòsso fâ a mêno de tùtto fêua chi-â sta copétta de cafè, pigiâ tranquilaménte chi, fêua in sciâ teràssa, dòppo quell’oêta de séunno che me fàsso dòppo mangiòu. Ma o cafè mò-u dêvo fâ da mi, co-ê mæ màn. Quésta a l’é ’na cafetêa pe quàttro copétte, ma se ghe ne peu tiâ fêua sêi ascì, e, se-e copétte són picìnn-e, éutto ascì...quànde vêgnan i amîxi... do rèsto o cafè o l’é coscì câo... (o sta a sentî, doppo...)

Mæ mogê ste cöse chi a no-e capìsce. A l’é bén bén ciù zóvena che mi, séi, e a nêuva generaçión a l’à pèrso ste abiùdini che, segóndo mi, sótta ’n çèrto pónto de vìsta, són a poexîa da vìtta, perché, pàssa fâve pasâ o ténpo, ve dàn ’na çèrta serenitæ de spìrito ascì. Nisciùn poriæ preparâme mâi ’n cafè cómme mò-u prepâro mi, co-o mæximo scrópolo... co-a mæxima cûra... Capiéi bén che, vìsto che me sèrvo da sôlo, vàddo aprêuvo a-e vêe esperiénse e no làscio nìnte a-o câxo... In sciô bécco... o vedéi o bécco? (o pìggia a cafetêa in màn e o móstra o bécco). Chi, profesô, dond’amiæ? Quésto... (o sta a sentî) Voéi de lóngo schersâ, voî... No, no... schersæ pû... In sciô bécco mi ghe métto sto capelìn de papê... (o-o móstra). Pâ nìnte, ma sto capelìn chi o sèrve ecómme... E za, perché o fùmme spésso do prìmmo cafè che sciòrte, che pöi o l’é o ciù càrego, o no se stràgge,

Coscì cómme, profesô, prìmma de veuâ l’ægoa, bezéugna fâla bogî pe tréi ò quàttro menûti, a-o mànco, prìmma de veuâla, ve dîva, drénto o contegnitô pertuzòu, bezéugna métighe mêzo cugiarìn de pövie apénn-a maxinâ. In segrétto! De mòddo che, quànde a vén sciù, l’ægoa, ch’a bógge, za a se pìggia l’aröma pe cónto sò. Profesô, voî ascì ve demoæ quàrche vòtta, perché de spésso, ve véddo fêua in sciâ teràssa che fæ a mæxima cösa (o sta a sentî). Sci, mi ascì. Ànsci, scicómme. cómme v’ò dîto, mæ mogê a no colàbora, mò-u brustolìscio da mi... (o sta a sentî) Voî ascì, profesô? Fæ bén... Perché, quélla dòppo, a l’é a cösa ciù difìçile: indovinâ o pónto giùsto da cotûa, o cô... cô mantéllo da fràtti. A l’é ’na gròssa sodisfaçión, e évito ascì d’aragiâme, perché se, pe’na brùtta conbinaçión, pe’n moviménto sbaliòu, séi... ve scàppa d’in màn a cócoma... e se mésccia o cafè co-a zótta a-e cùrte, o vén ’na schiféssa... scicómme l’ò fæto co-e mæ màn e no pòsso pigiâmela con nisciùn, me convìnso ch’o l’é bón e mò-u béivo a-o mæximo. (o cafè òrmâi o l’é prónto)

Profesô, o cafè o l’é prónto. (O vêua o cafè da-a cafetêa inta copétta e o se prepâra a béivilo) Ne voéi ’n pitìn?... Gràçie (o béive). Perdingolìnn-a, quésto sci ch’o l’é cafè... Vedéi quànte ghe veu pöco pe fâ felîçe ’n òmmo: ’na copétta de cafè pigiâ, tranquilaménte, chi de fêua... co-in fàccia ’na persónn-a scinpàtica... perché voî séi scinpàtico, profesô... (o contìnoa a béive)

Òua mêza copétta mi-â têgno da pàrte, e mi-â béivo fra ’na sigarétta e l’âtra.

(O l’açénde a sigarétta. A-o profesô ch’o gh’à fæto ’n’âtra domànda) Cómme?... No ò capîo (o sta a sentî) Aaah... sci, sci... Nìnte, profesô l’àiva dîto: scemàie. No ò mâi credûo a sta ràzza de cöse, sedónca no ghe saiæ vegnûo a stâ.