Sâta a-o contegnûo

Mangiâ e béive

Da Wikivivàgna
MANGIÂ E BÉIVE
de Jerome Klapka Jerome, traduto da Rico Carlini
Tìtolo originâle: ON EATING AND DRINKING


ON EATING AND DRINKING (da-a lìbbro "Idle Thoughts of an Idle Fellow")

M’É DE LÓNGO PIÂXÛO TÀNTO mangiâ e béive, quand’êa picìn ascì... spécce mangiâ, inte quélli giórni òrmâi lontàn.Gh’àiva ’n apetìtto formidàbile. M’aregòrdo ’n gentilòmmo, co-i éuggi fìssi e a carnaxón verdexìn, che ’na vòtta o l’é vegnûo a çénn-a in câza nòstra. O m’à amiòu intànto che mangiâva, pe quæxi çìnque menûti, a quànte pâ do tùtto incantòu, dòppo o l’à domandòu a mæ poæ:

«O no patìsce mâi de dispepscîa o sò garsonétto?» «No l’ò mâi sentîo lamentâse de nìnte de scìmile, - à dîto l’aotô di mæ giórni. - T’æ mâi patîo de mâ de stéumago, Mangiatùtto?» (Me ciamâvan “Mangiatùtto”, ma o no l’êa o mæ nómme vêo). «No, poæ. - gh’ò rispòsto. Dòppo ò azónto: - Cös’a l’é a dispepscîa, poæ?». L’amîgo co-a carnaxón verdexìn, o m’à amiòu co-în’eugiâ de mâvéggia mésccia a ’n pitìn d’invìdia ascì. Dòppo, co-in tón de grànde pietæ, o l’à dîto adâxo: «Ti o saviæ... in giórno!»

Quélla meschinétta de mæ moæ a dîva de spésso che ghe piâxéiva védime mangiâ, e da alôa ò de lóngo pensòu, con giöia, che pe quésto dêvo avéighe dæto tànte sodisfaçioìn. In figeu sàn in vîa de svilùppo, ch’o fa tànto moviménto e o sta bén aténto a no pèrde tròppo ténpo in sciô stùdio, de sòlito o peu sodisfâ e necescitæ ciù ezigénti, pe quéllo che rigoàrda e sò capaçitæ de sourâse. L’é bèllo védde mangiâ i figeu, quànde no sémmo niâtri a pagâ. A sò idêa de ’n bón pàsto a conscìste inte mêzo chìllo abondànte de ròsto con çìnque ò sêi patàtte de proporçioìn generôze (se poscìbile de quélle con tànto àmido, perché ciù nutriénti), verdûa a ciù no pòsso, quàttro gròsse fètte de tórta con aprêuvo ’n pâ de pàste de rîbes, dötréi méi vèrdi, ’na palànca de nôxe, mêza dozénn-a de canestrelétti e ’na botìggia de bîra a-o zénzou. Dòppo zêugan a-o pasagìn. Cómme dêvan desprexâ niâtri gréndi, ch’émmo de bezéugno de stâsene asetæ quêti pe’n pâ d’ôe dòppo avéi mangiòu pe çénn-a ’n cugiâ de menestrìnn-a e ’n’âa de polàstro!

Ma i figeu no gh’àn tùtti i avantàggi da-a sò pàrte. In figeu o no göde mâi do lùsso d’êse sodisfæto. In figeu o no l’é mâi pìn. O no peu alunghî e gànbe, incroxâ e màn derê a-o copùsso e, co-î éuggi seræ, sprofondâ inta beatitùdine ch’a circónda l’òmmo ch’o l’à çenòu bén. ’Na çénn-a a ’n figeu a no ghe fa ni câdo ni fréido. Pe’n òmmo o l’é ’n fìltro màgico, e dòppo quélla, o móndo o ghe pâ ’n pòsto luminôzo e mêgio ascì. In òmmo ch’o l’à çenòu bén o veu bén pe’n davéi a tùtti i sò scìmili. O l’acaréssa o gàtto con tànta gentiléssa e o-o ciàmma “pövou mignìn” co-in tón de trìste emosción. O scinpatìzza co-i sunoéi da bànda zu inta stràdda e o se domànda s’àn fréido; e pe’n moménto o no l’òdia mànco i parénti de sò mogê.


’Na bónn-a çénn-a a fa sciortî tùtto o bón che gh’é inte ’n indivìdoo. Sott’a-a sò brilànte infloénsa, e persónn-e malincòniche e ròuze divéntan alêgre e ciaciarónn-e. Indivìdoi gràmmi e instechîi, che pe tùtto o rimanénte da giornâ vàn in gîo con l’âia de chi màngia axòu e sâ ingléize, se pèrdan inte làrghi fatorîxi dòppo çénn-a e móstran ’na çèrta tendénsa a da de micelæ in sciâ tèsta a-i figeu, e a parlâghe (vagaménte) de monæe da sêi södi. I zovenòtti sérri se desléngoan e divéntan a-a màn e alêgri, e i zóveni snob, i tîpi co-i mostàsci pìn de sósta, s’ascòrdan de réndise insoportàbili. Mi, personalménte, dòppo çénn-a divénto de lóngo sentimentâle. O l’é l’ùnico moménto che pòsso aprexâ e stöie d’amô into sò giùsto valô. Alôa, quànde i “doî” se strénzan inte ’n ùrtimo abràsso disperòu, e sófocan a coæ de ciànze, mi me sénto trìste cómme se a treisètte avésse in màn sôlo di frìlli; e quànde l’eroìnn-a, a-a fìn, a mêue mi ciànzo. Se dovésse lêze o mæximo racónto a-a matìn fîto, o pigiéiva a-o landón. A digestión, ò mêgio l’indigestión, a gh’à ’n efètto mâvegiôzo in sciô cheu. Se mi véuggio scrîve quarcösa d’asæ comovénte... se véuggio provâ a scrîve quarcösa de poético, véuggio dî..., màngio ’n piâto de frisceu câdi, quæxi ’n’ôa prìmma, e a-o moménto de métime a travagiâ, ’na sensaçión de malinconîa ch’a no se sa spiegâ a l’incónbe sórvia de mi. M’inmàgino inamoæ co-o cheu stocòu, che se làscian pe de lóngo dâ-arénte a ’n paracâro in sciâ zìnn-a da stràdda, intànto chò-u dezolòu tramónto o l’inghéugge i doî e sôlo o són di sunagìn de ’na stréuppa de pêgoe o rónpe o dolorôzo scilénçio.

I vêgi són asetæ a-amiâ de scioî pàsse, scìnn-a quànde i sò éuggi són òfùscæ da-a nêgia de lagrîme. Picìnn-e deliçiôze figêue stàn de vedétta, da-i barcoìn avèrti, e aspêtan; ma ”lê o no l’arîva”, e i ànni trìsti côran vîa, e-e luxénti trésse cô de l’öo divéntan giànche e sotî. I figeu che quélle zovenétte àn inpîo de fràsche són diventæ òmmi e dònne, bén bén de lô són za tormentæ da patiménti tùtti sò, e i conpàgni de quand’êan picìn co-i quæ àn rîzo da zovenétte òua són acoegæ scilençiôxi sótta l’èrba ondezànte. Ma lô aspêtan e spîan ancón da-o barcón, scìnn-a quànde e ónbre scûe da néutte sconosciûa, che vêgnan avànti de sfròuxo, no se strenziàn in gîo a lô, e o móndo co-i sò doî infantîli, o no scentiâ davànti a-i sò éuggi trìsti.

Véddo fûti cadàveri, agitæ da créste giànche de scciùmma, e létti de mòrte, bagnæ da lâgrime amâe, e tónbe inti dezèrti inesploræ. Sènto o ciànze disperòu de dònne, l’ùmile zémme di figioìn, o riservòu ciànze di òmmi fòrti. A l’é tùtta córpa di frisceu. No poriæ mâi métte insémme ’na fantaxîa malincònica co-a càrne de montón acomodâ e ’n gòtto de champagne. In stéumago pìn o l’é ’n grànde agiùtto pi-â poexîa, e a dî a veitæ, nisciùn sentiménto de qualónque ràzza, o poriæ rêzise in sce ’n stéumago vêuo. Niâtri no gh’émmo ni ténpo ni coæ d’andâ aprêuvo a-e pénn-e da fantaxîa, scìnn-a quànde no se sémmo liberæ da.e nòstre vêe desgràçie. Niâtri no sospiémmo in fàccia a ’n öxelìn mòrto, intànto ch’émmo i uscêri in câza; e quànde no sémmo dónde diâo peschiêmo o nòstro pròscimo scilìn, no ne vén mànco in cheu se i fatorîxi da nòstra inamoâ, són fréidi, ardénti, ò de qualónque âtra tenperatûa.

I scémmi... quànde dìggo “i scémmi” con sto tón desprexàddo mi pàrlo da génte ch’a no a pénsa cómme mi. Se gh’é ’n ésere che desprêxo ciù d’ògni âtro o l’é quèllo ch’o no a pénsa pròpio cómme mi in sce ògni cösa. I scémmi, dîva, che no gh’àn esperiénsa ni de unn-e ni de âtre, ve diàn che i torménti spiritoâli són asæ ciù dolorôxi de quélli materiâli. Teorîa romàntica e comovénte! Asæ consolànte ascì, pò-u pivétto maròtto d’amô, ch’o l’amîa con âia de desciù ’n meschinètto co-o môro smòrto e afamòu, e o dîxe fra de lê: «Ah, cómme t’ê felîçe ti, a paragón de mi!»... Amôza teorîa pò-u vêgio gentilòmmo gràsso ch’o fa da calàdda a propòxito do desciù da mizêia in sciâ richéssa. Ma són tùtte belinâte... tùtte pöse. In mâ de tèsta o fa ascordâ bén bén fîto in cheu adoloròu. In dîo rótto o spasiâ vîa tùtti i aregòrdi de ‘na carêga vêua. E quànde ’n òmmo o gh’à fàmme pe’n davèi, o no sénte nint’âtro.

Niâtri, persónn-e lùstre e co-a pànsa pìnn-a, l’é bén difìçile che poêmo capî cöse veu dî avéi fàmme. Niâtri sémmo cöse l’é no avéi d’apetìtto, e no avèi coæ de mangiâ tùtta a röba bónn-a ch’a ne vén mìssa davànti, ma no capìmmo cöse veu dî dexiderâ morbozaménte ’n bocón, moî da-a coæ de ’n tòcco de pàn, intànto che i âtri o stràgian, fisâ con éuggi pìn de fàmme o mangiâ sgréuzzo ch’o fùmma derê a ’na vedrìnn-a sùcida, spaximâ pe’na palànca de pastìsso de poîsci e no avéi a ’na palànca p’acatâlo, sentî che ’na crósta a saiæ deliçiôza, e ’n òsso ’na scianpràdda. A fàmme o l’é ’n lùsso, pe niâtri, ’na sàrsa picànte, che da savô. Vâ a pénn-a de çercâ d’avèi fàmme e sæ, sôlo pe descrovî quànte piâxéi se peu tiâ fêua da-o mangiâ e da-o béive. Se dexideræ gustâ do tùtto a çènn-a, fæ ’na pasegiâta de trénta chilòmetri in canpàgna dòppo a prìmma colaçión, e no stæ a tocâ nìnte scìnn-a quànde no saiéi tornòu a câza. Cómme ve luxiàn i éuggi, alôa, a-a vìsta da tovàggia nétta e de xàtte che fùman! Con quæ sospîo de solêvo pösiéi a copétta de bîra vêua e agoantiéi o cotéllo e a forçìnn-a! E cómme staiéi bén, dòppo, quànde sponciéi inderê a carêga, e açendièi ’n sigâro faxéndo fatorîxi a tùtti.

Ma aseguæve, quànde çerniéi sto scistêma, chi¬-â fìn, gh’é pe’n davéi ’na bónn-a çénn-a, âtriménti a deluxón a saiâ sangoinôza. M’aregòrdo che ’na vòtta mi e ’n amîgo... o l’êa o vêgio Gioàn. Ah! cómme se perdémmo de vìsta inte nêge da vìtta! Dêv’êse eutt’ànni, da quand’ò vìsto l’ùrtima vòtta o Gioanìn Tiscòrnia. Cómme saiæ bèllo, védde ancón a sò fàccia felîçe, strénze a sò fòrte màn, sentî ancón ’na vòtta a sò alêgra rizâta! O me dêve ascì quatòrze scilìn. Ebén, êmo in vacànsa insémme, e ’na matìn émmo fæto fîto a prìmma colaçión e sémmo partîi pe ’na pasegiâta a pê, lónga, lónga pe’n davèi. Àivimo ordinòu ’n’ània pe çénn-a, quèlla séia. Àivimo dîto: «Acatêne unn-a gròssa, perché torniêmo a câza co-îna fàmma da loî», e intànto che stâvimo pe sciortî, a padrónn-a de câza a l’êa vegnûa inta nòstra stànsia, de bón umô, e a n’àiva anonçiòu: «Ò acatòu ’n’ània magnìfica pe voî, scignôri. Saiéi brâvi si-â finiéi tùtta»; e a n’àiva mostròu ’na béstia da-e dimenscioìn de ’n zerbìn. Niâtri émmo rîzo a quélla vìsta, e àivimo dîto che gh’aviêscimo provòu. Àivimo parlòu con modèsto òrghéuggio, da òmmi che conoscéivan e sò fòrse. Dòppo s’êmo mìssi in camìn. Àivimo pèrso a stràdda, naturalménte. Mi pèrdo de lóngo a stràdda in canpàgna, e a cösa a me fa andâ quànte mâi fêua de tèsta, perché l’é do tùtto inùtile domandâ indicaçioìn a-a génte che s’intóppa. L’é da stùpidi aspêtâse che ’n contadìn o sa a stràdda pò-u pàize ciù vixìn; saiæ cómme domandâ a ’na servitôa de ’na pensción o mòddo de fâ o létto. Bezéugna che criæ a domànda træ vòtte, prìmma chò-u són da vòstra vôxe o l’ìntre into crànio de l’interesòu. A-a tèrsa vòtta, o tîa sciù adâxo a tésta, o v’amiâ con l’éuggio de ’n beu. Voî ghe criæ o tùtto pi-â quàrta vòtta, e lê o-o ripête dòppo de voî. O pénsa pe tànto ténpo che poéi contâ scìnn-a duxénto, dòppo, parlàndo a-a velocitæ de træ paròlle a-o menûto, o l’òsèrva che: «No poriêsci fâ mêgio...».

A sto pónto chi o l’alùmma ’n âtro scémmo ch’o vén zu pi-â stràdda e o ghe crîa tùtti i particolæ e o ghe domànda o sò conséggio. Dónca i doî discùtan o câxo pe’n quàrto d’ôa o zu de li, e in sciâ fìn decìdan che ve convêgne andâ drîto pi-â crêuza, giâ a-a drîta, e atraversâ a stràdda a l’artéssa da tèrsa scalétta de l’àrgine, dòppo tegnîve in sciâ mancìnn-a, de fiànco a-a stàlla do vêgio Gêumo Marçenâ, e dòppo ancón atraversâ o cànpo de duxent’òtànta ètari, e pasâ o rastèllo dâ-arénte a-a cascìnna do sciô Grondónn-a, pi-â a stràdda riservâ a-i cavàlli pe’n pitìn; scìnn-a quànde arivæ in fàccia a-a colìnn-a dónde ’na vòtta gh’êa o moìn a vénto... ma òua o no gh’é ciù. òrrmâi... e giâ a-a drîta, lasciandove derê a piantagión do Strixeu; e voî ringraçiæ e ve n’andæ co-in mâ de tésta da moî, ma sénsa a ciù picìnn-a idêa do camìn che dovéi ancón fâ. L’ùnica noçión ciæa che gh’éi a l é che da ’na quàrche pàrte no bén ciæa gh’é ’na scalétta, a-o de la da quæ dovèi andâ avànti, e a-o prìmmo gîo troviéi quàttro scalétte, che pòrtan inte quàttro despæge direçioìn.

Àivimo patîo sta tràgica prêuva pe dôe o træ vòtte. Àivimo giandonòu pe-i cànpi. Àivimo goadòu riæ, àivimo scavarcòu cioénde e miagétte. Àivimo ratelòu pe decìdde de chi l’êa a córpa s’àivimo pèrso a stràdda a prìmma vòtta. Éimo diventæ tànto scortéixi, stànchi e amagonæ da-o mâ de pê. Ma inte tùtta a giornâ, a sperànsa de quell’ània a n’àiva tegnûo sciù. Cómme ’na vixón fantàstica lê a l’ondezâva davànti a-i nòstri éuggi stànchi e a ne strascinâva avànti. O penscêo de quell’ània o l’êa cómme o squìllo da trónba pò-u sordàtto ch’o l’à pèrso o coràggio. Ne parlâvimo e se consalâvimo un con l’âtro, aregordàndola. «Avànti avànti», dixéivimo. «âtriménti l’ània a bruxiâ into fórno». A ’n çèrto pónto émmo avûo a fórte tentaçión d’intrâ inte l’òstàia de ’n pàize che stâvimo atraversàndo, e de mangiâ ’n pitìn de formàggio e quàrche michétta, ma émmo rexistîo da eröi; aviêscimo gustòu de ciù l’ània, se fîscimo stæti afamæ.

Quànde sémmo arivæ in çitæ, émmo inmaginòu de sentîne o profùmmo, e-e émmo fæto i ùrtimi quatroçénto mêtri inte tréi menûti. Sémmo corîi inta nòstra stànsia, se sémmo lavæ, émmo cangiòu vestî, sémmi chinæ, émmo avixinòu e carêghe a-a töa, e se sémmo asetæ intànto che se fretâmo e màn. A padrónn-a de câza a l’à levòu o covèrcio a-o piâto, mi ò agoantòu o cotéllo e a forçìnn-a e ò comensòu a trinciâ. A quànte pâ l’êa necesâio trinciâ bén bén. Ò batagiòu con l’ània pe quæxi çìnque menûti sénsa fâghe o ségno ciù picìn. Dòppo o Gioanìn ch’o l’àiva continoòu a mangiâ patàtte, o l’à vosciûo savéi se no saiæ stæto ciù convenìénte lasciâ fâ a quarchedùn ch’o conoscésse bén l’àrte de trinciâ. Mi no ò dæto a ménte a-a sò néscia òservaçión, ma ò tórna atacòu l’öxéllo, e, sta vòtta chi, in mòddo coscì vigorôzo, chi-â béstia a l’à lasciòu o piâto e a s’é ascôza derê a-o paraçénie.

Sémmo riêscîi a tiâla fêua, e mi me són tórna preparòu a fâ ’n âtro sfòrso, ma o Gioanìn o l’à comensòu a diventâ açimentôzo. O l’à dîto che s’o l’avésse saciûo ch’aviêscimo dovûo zugâ a l’òrbétto co-â çénn-a, o l’aviæ mangiòu ’n bocón de pàn e formàggio fêua de li. Mi êa tròppo stànco pe rispóndighe. Ò pösòu cotéllo e forçìnn-a con dignitæ e són andæto a-asetâme da ’na pàrte, e o Gioanìn o s’é asbriòu in sciâ desgraçiâ creatûa. O l’à travàgiòu in scilénçio pe’n pitìn dòppo o l’à mogognòu: «’N açidénte a l’ània!» e o s’é levòu o giachê. In sciâ fìn sémmo riêscîi a stocâla, con l’agiùtto de ’n scöpèllo; Ma l’é stæto inposcìbile mangiâla e émmo dovûo çenâ co-a verdûa e ’na tórta de méi. Émmo provòu ’n bocón de ània, ma l’êa cómme mangiâ da gómma. L’êa stæto ’n pecòu amasâ quéllo drâgo. Ma, ahimemì! No gh’é ciù rispètto pe-e vêge tradiçioìn inte sto pàize.

Àiva comensòu st’artìcolo chi con l’idêa de scrîve in sciô mangiâ e in sciô béive, ma scinn’òua me pâ d’avéi limitòu e mæ òservaçioìn sôlo a-o mangiâ. Vò-u li, vedéi, o béive o l’é un de quélli argoménti in scî quæ l’é bén no pài tròppo informæ. Són pasæ i ténpi quànde l’êa conscideròu da viliàcchi inbriægâse tùtte e séie, e ’n çervéllo ciæo e ’n pöso fèrmo no fàn ciù do sò proprietâio ’n ésere adonetòu. A-o contrâio, de sti ténpi chi ’n pitìn tròppo inmorâli, in sciòu da inbriægo, in môro ìnscio, in pàsso inçèrto e ’na vôxe röca són conscideræ e ciâghe do malèmmo. ciufîto che do gentilòmmo. Ma ancheu ascì a sæ de l’umanitæ a l’é quarcösa de sorviana-turâle. Niâtri bevémmo de contìnoo, co-îna scûza ò con l’âtra. In òmmo o no se sénte mâi do tùtto a pòsto, s’o no gh’à ’n gòtto davànti. Bevémmo prìmma de mangiâ, inti pàsti e dòppo i pàsti. Bevémmo quànde incontrémmo ’n amîgo e bevémmo quànde se lascémmo. Bevémmo intànto che parlémmo, intànto che lezémmo, intànto che pensémmo. Bevémmo a-a salûte di âttri e aroinémmo a nòstra. Brindémmo a-a Re-gìnn-a, a l’Ezèrcito, a-e Scignôe; brindémmo a tùtti quélli che méritan in brìndixi, e són segûo che se finìscimo a scòrta, brindiêscimo a nòstra sêuxoa ascì.

A propòxito, niâtri no mangèmmo mâi a-a salûte, bevèmmo de lóngo. Perché no doviêscimo alsâse d’intànto intànto, e mangiâ ’na tórta a-o sucèsso de quarchedùn? A mi, vò-u confèsso, a contìnoa necescitæ de béive ch’a crùçia a ciù pàrte de l’umanitæ a me pâ do tùtto sénsa giustificaçión. Pòsso capî a génte ch’a béive pe negâ e preocupaçioìn ò p’alontanâ i gràmmi penscêi. Pòsso capî chi-â génte ignorànte peu piâxéighe inpîse de licôri... òh, sci, l’é scandalôzo pe’n davéi chò-u fàsan naturalménte... l’é bén bén scandalôzo, pe niâtri, che vivèmmo inte de câze acoliénti, circondæ da tùtti i còmodi e i piâxéi da vìtta. A niâtri ne pâ vergognôzo che chi sta inte de cantìnn-e ùmide ò inte di luxernæ pìn de vénto o sciòrte d’arescôzo fêua da-o sò rifùggio de mizêia, e o l’ìntre inta lûxe de ’n’òstàia, e çercâ pe’n moménto de navegâ distànte da-o sò móndo disperòu, in sciâ corénte de ’n læte di vìn. Ma prìmma d’alsâ e màn inte ’n gèsto d’òrô pi-â sò vìtta indégna, pensæ a cöse veu dî pe’n davéi “vìtta” pe quélle creatûe desgraçiæ. Inmaginæ a trìste mizêia da sò existénsa da béstie, ch’a se stra-scìnn-a de ànno in ànno inte ’na stànsia picìnn-a e pìnn-a de bordèllo, dónde, amugiæ cómme vèrmi inte ’n conìggio, lô s’inghéugian inta bràtta, s’amarotìscian, e dòrman; dónde figeu sùcidi strìlan e ratèlan, e dònne sùcide, co-a vôxe sotî, se dàn e giastéman e se laméntan sénsa fermâse mâi; dónde a stràdda a l’è pìnn-a de ruménta e a câza a l’é ’n bailàmme de crîi e de spùssa.

Pensæ che stécco sécco a dêv’êse a bèlla sciô da vìtta, pe ste creatûe chi, sénsa ànima e inteligénsa. O cavàllo inta sò stàlla o sénte o dôçe profùmmo do fén e o rùmega o gràn méuio beataménte. O càn da goàrdia inta sò cóccia o strénze i éuggi a-o benéfico sô, o s’aséunna glorioze càcce in scî cànpi covèrti de rozâ e o s’adéscia co-in bàio de feliçitæ a-o salûo de ’na màn ch’a l’acaréssa. Ma a vìtta arsoîa e dezolâ de quésti refûi umâni a no conósce ’n sôlo ràggio de sô. Da quànde se lêvan da-o sò descòmodo létto a quànde se gh’acoêgan tórna, no vîvan in sôlo moménto de vìtta vêa. Ricreaçioìn, demôe, conpagnîa, lô no ne sàn mànco o scignificâto. Giöie, doî , rizâte, lâgrime, amô, amiciçia, dexidêio, despiaçión són paròlle sénsa sénso pe lô. Da-o giórno quànde i sò éuggi de figeu s’àrvan pi-â prìmma vòtta in sce quésto brùtto móndo, a-o moménto quànde i sêran pe de lóngo co-îna giastémma, e-e sò òsse vêgnan spasæ vîa, dónde nisciùn o e peu védde, no s’ascâdan mâi a-a sciàmma de l’umâna scinpatîa, no fréman mâi a ’n sôlo penscêo, no àrvan mâi o cheu a ’na sôla sperànsa. Into nómme do Segnô da pietæ lasciæ che còlan o licôre ch’o da a matêia, e pe’n cùrto moménto s’aséunan de vîve!

Niâtri poêmo fâ i sentimentâli quànde voêmo, ma a sto móndo chi o stéumago o l’é o pòsto da vêa feliçitæ. A cuxìnn-a o ténpio màscimo dónde niâtri adorémmo, o sò fêugo ronbànte o l’é a nòstra sciàmma vestâle, o chêugo o nòstro sacerdöte màscimo. O l’é ’n mâgo poténte e bonelàn. Lê o càrma tùtti i doî e tùtte e pénn-e. O scôre ògni òdio, o ralêgra ògni amô. O nòstro Segnô o l’è grànde, e o chêugo o l’é o sò profêta. Bevémmo e stémmo alêgri.