Ezerçiççi 2 Giaimo 1924/Giuàn sensa puia

by Teresa Giaimo

←U luigi e u quattrìn

Ezerçiççi de tradüçiun de Teresa Giaimo Giuàn sensa puia

A culumba invisibile→

Giuan sensa puïa.

Int’ün paize luntán luntán, gh’ea ün palasiu dunde nisciün ghe puèiva stâ perchè se ghe sentîva^[1]. Tütti quelli che ghe andavan, l’indumàn ean purtaè via daa cunfraternita da Misericordia perchè muîvan de puia.

Ün giurnu l’é cuminçou a currî a vuxe che gh’ea ün ommu che u nu l’aveiva puia de ninte tantu che u l’ea ciammôu Giuàn sensa puia. U guvernatû u l’ha mandôu a çercâ e u gh’ha dumandôu se u se sentîva de passâ unn-a néùtte inte quella casa.

Giuàn u gh’ha rispostu de scì, basta che^[2] ghe dessan da carne, du pàn e du vìn. U guvernatû u gh’ha daètu tüttu, e lé u l’e andaètu int’a casa di spirti. Intrôu drentu, u l’ha vixitôu dappertüttu e u nu l’ha truvôu ninte de stranu; allua u

l’ha cuminçôu a mangiâ e a beive, allegru e cuntentu cumme ünn-a pasqua.

Ma quandu l’è staètu meza néùtte, u l’ha sentìu ün gran ramaddàn ^[3] in sciu teitu.

Giuan u s'é missu a criâ: « In numme du Segnû, se sèi anime bunn-e chinaè zü; se sèi anime cattive, riturnaè dunde sèi vegnüe ». L’è cheitu zü da-u camìn ünn-a gamba!

Doppu ün pô u l’ha sentìu criâ:

« Levite de suttu, che chinn-a zü u Diau! ».

L’e cheitu zü ünn’-âtra gamba, poi ün brassu, poi l’âtru brassu, poi u truncu: s’é attaccôu tüttu insemme e s’é furmou ün ommu che u s’é ciantôu davanti a Giuàn-sensa-puia che u l’ha pruvôu pe-a primma votta côse a fuise a puia. Ma a l'é staèta questiùn d’ün mumentu perchè u s’é sübitu repiggiôu^[4] e u l’ha ditu a-u fantasma: « Se sèi ünn’-anima bunn-a, parlaè!»

Quellu u l’ha rispostu:

« Giuàn, vegni zü cun mì in giardìn ».

« Chinaè primma vuì! » u gh’ha faètu lé.

U fantasma u l’é chinôu pe-u primmu.

Quandu sun staèti int’u giardin u gh’ha ditu de piggiâ a sappa e méttise a sappâ.

« Sappaè primma vuì! » u gh’ha ditu Giuàn.

U fantasma u s’é missu a sappâ e u l’ha dissutterrôu trè pignatte pinn-e de munee d’ou, poi u s’é missu a parlâ e u l’ha ditu cuscì: «Ünn-a de queste pignatte ti-a restituiaè perchè a pruvegne da ün ladruniççiu: maè puaè u l’ha missu insemme ünn-a gran furtünn-a arrobandu. L’âtra ti-a daiaè a-i povei du paize; a tersa ti-a tegniaè per tì».

Giuàn u gh’ha ditu che u ghe mettesse tüttu in scritu e quellu u l’ha scritu. Poi u gh’ha raccumandôu che u ghe fesse dî de messe perchè da quandu u l’ea mortu — e l’ea tanti anni! — u giâva sempre, ma u nu puèiva trovâ paxe in nisciün léùgu. Aa fìn u gh’ha ditu: « ôua gia a faccia de là che me ne vagghe » e u l’é sparìu.

L’indumàn mattin a cunfraternita da Misericordia a l’é andaèta per purtâ via Giuàn-sensa-puia, ma l’han truvôu daa finestra che u fümâva a pippa!

1. « Ci si sentiva », cioè: era abitata dagli spiriti.
2. « Purché, a patto che », e non: « basta che ».
3. «Rumore disordinato e confuso, frastuono, trambusto, baccano ».
4. « Si rianimò ». Repiggiâse, « rimettersi, riacquistar le forze così del corpo come dell animo ». Invece l'italiano « riprendersi » significa: correggersi, riprendere il filo del discorso interrotto.