Pagina:Fioretti 1465.djvu/7

Da Wikivivàgna

9.

Seando san Francescho una fiâ in lo principio de l'Ordem con frai Leom in um lögo unde non aveivam liberi da dî l'officio e quando vegne l'ora de lo matin disse san Francescho: "O carissimo frai Leom, noi non amo breviario, unde non possamo dî matin, ma asochè spendemo lo tenpo in lozo de Dee, ti me responderai como e' te mostrerò: e goarda che ti non canbij le parolle atramenti de como e' te mostrerò. Mi dirò cossì: «O frai Francescho ti ai faito tanti mai e tanti peccai in lo tenpo passao, si che ti ê degno de lo infferno» e ti frai Leom responderai como e' te mostrerò e goarda che ti non digi le parolle atramenti. Mi dirò cossì como e' o dito de sorva e ti responderai: «E' l'è la veritae che tu ê degno de lo infferno»". E frai Leom respoze e disse: "Incomensai, paire, che vorentera responderò". Alaora san Francescho incomenssà a dî como e' o dito de sorva e frai Leom respoze: "E mi farò* per ti tanti ben che ti anderai a pareizo." E san Francescho disse: "Frai Leom, non dî cossì, ma quando e' dirò «O frai Francescho ti ai faito tante cosse inige contra Dee che tu ê degno de esse morto mareito da ello» e ti responerai[sic] «Veramenti frai Francescho tu ê degno de cossì»". E frai Leom respoze: "Vorentera paire." Alaora san Francescho con lagreme incomenssà e sospiri a pichâ de peto, e si disse in ata voxe: "O Segnô mê e Segnô de lo cell e de la terra, e' o comisso contra tie tante iniquitae e tante peccae che in tuto e' sum degno de esse mareito da ti." E frai Leom respoze: "Dee te farà si, che in li beneiti ti sarai singullarmenti beneito." E san Francescho maravegandosse che frai Leom respondesse pu* lo contrario de quello che o g'aveiva mostrao, si lo repreize digandoge: "Perchè non me respondi-tu como e' te mostro? E' te comando per santa obediencia che ti me respondi como e' te mostrerò. Mi dirò cossì «O cativo frai Fancescho, te pensi tu che Dee dege avei mizericordia de ti? consoseacossachè ti ai comisso tante peccae contra lo Paire de mizericordia, per la qua cossa tu ê degno de non trovâ consolaciom ni mizericordia». E ti pegorello responderai «Per nissum modo tu non ê degno de trovâ mizericordia». Ma pu* quando san Francescho disse: "O frai Francescho cativo" e frai Leom respoze "Quello Dee Paire, chi è infinita mizericordia pu che non è lo peccao, te farà mizericordia e pöa o te verà monte gracie a prestâ." E a questa responsiom san Francescho in pocho irao e pacientementi [turbato] disse: "O frai Leom per che ai-tu avoto prezenciom de fâ contra la obediencia, che ti m'ai respozo tante vote lo contrario de quello che t'o mostrao?" Respoze frai Leom monto umer e pacientementi: "Paire mê, Dee lo sa bem avizandote che ogni vota e' m'avea misso in cör de respondete como ti me aveivi comandao, ma Dee m'a faito parllâ como g'è piaxuo e non secondo che piaze[sic] a mi." De che san Fracescho se maravegà e disse a frai Leom: "E' te prego carissimamenti che questa vota ti me respondi como e' t'o dito." Respoze frai Leom: "Di, in nome de Dee, che questa vota e' te responderò como ti vorai." E san Francescho lagremando disse: "O cativo frai Francescho, pensi-tu che Dee abia mizericordia de ti?" Respoze frai Leom: "Mandesì, e reseverai da Dee monte gracie, e si te exalterà e glorifficherà in eterno, persochè chi se umillia se exarta. E si te prego paire che ti me perdoni, che Dee parlla per la mea bocha." E cossì con questa umille contenciom, con monte lagreme e con monta consolaciom, stem quella nöte.

A lozo e a gloria de Xe.


10.

Stagando una fiâ san Francescho in la Portancila* con frai Maseno de Merigam, homo de grande santiae[sic], per la qua cossa san Francescho lo amava monto; e um di tornando san Francescho da la selva da l'oraciom, e seando a l'inssî de la cella, e lo dito frai Maseno lo vosse proâ como e' l'era umer, e si se ge misse incontra e si ge ze rente e ge disse: "Paire, perchè vem tuto lo mondo de derê a ti e p[ö]a che ogni persona dexire de odite e de veite? Ti non ê bello homo de corpo, ni ê de grande siencia, ni ê nober, e doncha donde te vem tanta gracia, che tuto lo mondo te vegne de deree?" E san Francescho alegro e scrolando la testa e con la fassa a cell, stè in pocho con la mente levâ a Dee, e retornao che o fo in ello, si se inzenogà e con pregere reize lozo e gracia a Dee, e pöa con grande frevô de sprito se revozè a frai Maseno e disse: "Vöi savei perchè tuto lo mondo me vem deree? Questo procede da quello atissimo Dee, lo qua in ogni lögo contenpla li boin e li rê, pressochè quelli santissimi ögi non am visto inter tuti li peccoi nissum pu vî, ni pu insufficiente, ni pu grande peccao como mi, e perssò a fâ quella övera maravegoza, la qua intende de vorei far, o non a trovao pu vî creatura sorve la terra como mi, e perssò o m'a elleto per confonde la nobillitae e la grandessa e la fortessa e la bellessa e la sapiencia de lo mondo, asochè se cognossa che ogni vertue e ogni bem ven da ello e non da la creatura, e che niguna persona non se possa gloriâ in lê mesmo, ma chi se vö gloriâ, se glorie in lo Segnô, a lo qua è ogni onô e ogni gloria in eterno." Alaora frai Masseno, a queta[sic] reposta de tanto frevô, se spaventà e cognossè veramenti che san Francescho era fondao in grande umillitae.

A lozo e a gloria de Dee.


11.

Andando una vota san Francescho a camim con frai Masseno, e lo dito frai Masseno si andava in pocho avanti, e zonzando a uno fossato[sic] de aigoa* per lo qua se poiva andâ a Sena, a Firenssa e a Rezo, disse frai Masseno: "Paire, per qua via demo noi andâ?" Respoze san Francescho: "Per quella via che Dee vorà." E frai Masseno disse: "Como lo poramo noi savei da Dee?" Respoze san Fracescho: "A lo segnâ che e' te mostrerò, unde e' te comando per lo merito de la santa obediencia, che in questo lögo unde ti tegni li pê, che non resti de vozete, se non te lo dicho." E laora frai Masseno se incomenssà a voze, de che o cheite pezoi vote in terra, ma non digandoge san Fracescho che o restasse e ello vogando fidellementi obei, si se redirsava. E quando o se vozea bem forte, san Francescho ge disse: "Sta fermo e non te mövi". E ello stè; e san Francescho ge demandà: "Da qua banda tegni-tu lo vizo?" Respoze frai Masseno: "Dever Sena" e san Francescho disse: "E Dee vö che andemo per quella via." E andando frai Maseno de quella via o se maravegà forte de quello che sen Francho[sic] lo aveiva faito fâ, nintedemen, per reverencia, o non era ardio de dî niente a lo padre[sic] santo. Or acostandosse a Siena, lo pövo de la citae odì de la vegnua de san Francescho. Or intrao che ello fo, per devociom e' portàm ello e lo conpagno