Pagina:Fioretti 1465.djvu/3

Da Wikivivàgna

e butassege a li pê; alaora san Fracescho lo fè levâ su e con grane[sic] umillitae si ge cointà lo penssamento e la turbaciom che ello avea auto[sic] inver de lê e como de questo Dee ne lo avea repreizo. E dito questo o ge comandà per la santa obediencia e ge disse: "E' te comando che ti facij quello che te comanderò". E temando che sam Francescho non ge comandasse cossa atissima*, como o sorea fâ, e vogando honestamente schivâ quella obediencia, si respoze cossì: "E' sum aparegao de fâ la vostra obediencia prometandome de fâ quello che comanderò a voi." E san Fracescho prometandogello, frai Bernardo disse: "Paire mê di quello che ti voi che fassa". Alaora san Francescho disse: "E' te comando per la santa obediencia che punissi la mea prezenciom che aora che me buterò in terra sorvin che tu me meti l'um pê sum la gora e l'atro sum la bocha, e cossì me passa tre vota da l'una parte a l'atra digandome «vergögna e vituperio», e anchora te digo che ti me degi dî «ihaxi villam figo de Pero Bernardo, unde t'è vegnua tanta superbia, che ti ê una villissima creatura?»" E odando questo frai Bernardo bem che o ge fosse duro a fâ questo, pu per la santa obediencia pu corteizementi che o poè o fè quello che san Francescho ge avea comandao. E faito questo san Francescho ge disse: "Comanda aora ti quello che ti vöi che fassa, per so che te o promisso obediencia". Disse frai Bernardo: "E' te comando per la santa obediencia che ogni fiâ che noi semo inseme chì, ti me degi reprende e coreze asperamenti de li mê deffeti". De che san Francescho se maravegà de questo cognossando frai Bernardo de tanta santitae, per la qua cossa o l'aiva in grande reverencia per che o ge parea che o non poisse esse repreizo de niguna cossa. E perssò d'alaora inanti san Francescho se dava lögo de non stâ con ello, per la dita obediencia, perssochè o n'avesse cazom[sic] de dige parolla de reprensiom, persochè o l'avea per homo de grande santitae. Ma quando e' l'avea covea de veillo e de odillo parllâ de Dee o se partiva da ello a lo pu tosto che o poiva. E l'era una grande devociom a vei con quanta caritae e reverencia lo paire Francescho parllava e uzava con so figo frai Bernardo primogenito.

A lozo e a gloria de Ihu. Xe. e san Francescho. Amen


4.

A lo principio e a lo fondamento de l'Ordem e seando pochi frai e non agando anchora preizo lögo, san Francescho per soa devociom si ze a san Iacomo de Gallicia e menà conseigo alquanti frai, inter li quai l'um fo frai Bernardo. E andando cossì inseme per lo camin e in una terra e' trovàm um povero infermo de lo qua san Francescho ave conpassiom e disse a frai Bernardo: "Figo e' vögo che ti romagni chì a servî questo maroto". E frai Bernardo con grande umillitae se inzenogà e inchinà la testa e resevè la benissiom da lo so paire e romaze in quello lögo; e san Francescho con li atri se ne zem a san Jacomo in lo qua lögo e' zonzem de nöte. E seando zointi, e' zem in la dita zexia e se missem in oraciom, in lo qua lögo da Dee fo revellao a san Francescho che o devea prende monti lögi per lo mondo perssochè lo so Ordem devea cresse in grande murtitudem de frai. E per questa revellaciom san Francescho incomenssà a prende in quelle contrai de li lögi. E tornando san Francescho dever donde e' eram andati[sic], e' trovàm frai Bernardo e lo maroto con ello lo qua era preffetamenti goario; unde san Francescho concentì a frai Bernardo che ello zeisse lo ano sequente a san Jacomo. E san Fracescho se ne tornà in la valle de Spolleto, e stava in um lögo dezerto e con ello g'era frai Maseno e frai Ellia e alchuni atri, li quai tuti se goardavam de non dâ tedio a san Fracescho de l'oraciom, e questo favam per la grande reverencia che elli ge aveivam e anchora persochè e' saveam che Dee ge revella[va] monte cosse in le soe oracioim. Or seando san Fracescho um di in la selva, echa che um zovem bello aparegao per caminâ se vegne a la porta de lo lögo e pichà in grande cointa e forte e questo pichâ fo per tre fiâ e per grande spacio, de che li frai se ne maravegàm de odî pichâ in questo modo. Or frai Maseno ze a arvî la porta e disse a quello zovem: "Figollo de unde e-to vegnuo? Che a lo pichâ che ti ai faito o pâ che ti non sei mai stao chì, persochè ti ai pichao si desolutamenti." E lo zovem respoze: "Como se dè pichâ?" Disse lo frai Maseno: "Picha tre fia l'una dapöi l'atra e pöa aspeta tanto che lo frai abia dito lo paternostro e che o vegna a ti, e se in lo spacio de um paternostro o non vegnisse, picha una atra fia." E lo zovem respoze: "E' o grande cointa, per che o pichao cossì forte, e anchora persochè e' dom fâ longo camin e si sum vegnuo chì per parllâ a frai Francescho e persochè e' l'è in contenplaciom e' non lo vögo desturbâ, ma va e mandame frai Ellia e dige che e' ge vögo fâ una questiom, persochè o m'è dito che l'è monto santo homo". E frai Maseno ze e disse a frai Ellia che o zeisse a quello zovem chi lo aspeitava a la porta chi ge vö parllâ. De che frai Ellia se ne turbà e non ge vosse andâ; de che frai Maseno non sa che fâ, ni che responde, inpersò se o dixesse che o non pö vegnî o l'avereiva dito la boxia e se o ge dixesse che o fosse turbao e che o non vö vegnî o teme de non scandalizaro. Or vegando lo zovem che frai Maseno stava tropo a tornâ, o tornà anchora a pichâ una fia como o fè da prima; une[sic] frai Maseno tornà a la porta e disse a lo zovem: "Tu non ai faito quello che te o dito de non pichâ in questo modo". Respoze lo zovem: "Frai Ellia non vö vegnî a mi, ma va e di a frai Francescho che sum vegnuo per parllâ con ello, e, non possandosse möve da l'oracion, di che o me mande frai Ellia". Alaora frai Maseno ze a frai Francescho lo qua era a la cella con lo vizo levao a cell e dissege tuto quello che lo zovem ge avea dito. [E quel giovane era l’Agnolo di Dio in forma umana.] E san Francescho disse: "Va a frai Ellia e dige per obediencia che o vage a quello zovem". E frai Ellia odiando l'obediencia de san Francescho si ze a la porta monto turbao e con grande ira e remô e si aspressà* lo zovem e disse: "Che vöi-tu?" E lo zovem disse: "Frai gorda[sic] che tu non sei turbao, inperssochè l'ira inpaiha lo animo e non ge lassa diserne la veritae". Disse frai Ellia: "Dime so che ti vöi". Disse lo zovem: "E' te demando se quelli chi oservam lo santo Evangerio è licito de mangâ de tuto so che g'è misso davanti, secondo che Xe. disse a li söi dissipori. E si te demando anchora se è licito a nissum homo mete davanti nissuna cossa contraria a la libertae