Pagina:Fioretti 1465.djvu/21

Da Wikivivàgna

avessem lassao stâ.

A lozo e a gloria de Ihu. Xe. lo qua è beneito in seculla secullorum Amen.


30.

E' l'era lo dito frai Ruffin, per la contunia contenplaciom, si faitamenti daito a Dee, de che quaxi o ne devegne insensiber e muto, de che rera vota o parllava, e otra e' l'avea perdua la gracia e l'ardî e la feconda* de lo prichâ. Nintedemen che san Francescho ge comandà una vota che o zeisse a Ansizi a prichâ a lo pövo a so che Dee lo inspirasse. De che frai Ruffin respoze e disse a san Francescho: "Reverendissimo paire, e' te prego che ti me perdoni questa andâ e non me vögi mandâ; persochè, como ti sai, mi non o lo modo de lo prichâ e si sum sinplo e dioto questo*. Alaora san Francescho si ge disse: "Inpersochè ti no m'ai obeio primeramenti, e' te comando che tuto nuo con soramenti le brage che ti vagi a Ansixi e che tu intri in una zexia e cossì nuo tu degij prichâ a lo pövo." E frai Ruffin, vegandosse fâ questo comandamento cossì grande, subitamenti o se despogà nuo e ze a Ansixi e si intrà in una zexia, e faito che ello ave l'oraciom, ello montà sum lo pregamo e incomenssà a prichâ. De la qua cossa li homi e li fainti incomenssàm a rie [e diceano]: "Goardai questi chi fan tanta penetencia che ne deveñem mati e för de lor".

E san Francescho penssando sum la presta obediencia de frai Ruffin, lo qua era gentiromo e de li megori de Ansiza, e de lo duro comandamento che o g'aveiva faito, e de lo qua lê mesmo se ne vegne a reprende digando: "De unde t'è vegnuo tanta prezenciom, figo de Pero Bernardo, vî homo, che ti ai comandao a frai Ruffin, lo qua è de li pu nober homi d'Ansiza, e che ti lo agi mandao nuo a prichâ a lo pövo a modo de um mato? De che - o disse infra ello - per Dee ti proerai de quello che ti ai comandao a atri." E de subito in frevô de sprito semegeivementi o se despogà tuto e se ne ze a Ansizi a aprichâ a lo pövo, e menà conseigo frai Leom, chi ge portava lo so abito e quello de frai Ruffin. E semegeivementi vegandolo li citem cossì nuo, si lo scregnivam, digando che ello e frai Ruffin eram mati per fâ tropo grande astinencia. Or frai Francescho intrà in quella zexia unde frai Ruffin era andaito e prichava e ge dixeiva queste parolle: "O carissi[sic], fuzî lo mondo e schivae le peccae; e rendei a atri quello chi n'è vostro se voi vorei schivâ lo inferno; e oservai li comandamenti de Dee, e amai Dee e lo prossimo, se voi vorei andâ in cel; e fai penetenecia, se voi vorei pocee lo regno de Dee". E faito che ave frë Ruffin lo so pricho, san Francho montà su lo pergamo nuo, unde ello incomenssà a prichâ si maravegozamenti de lo mondo e de lo prossimo e de la santa penetencia e de la povertae e de lo demonio e de lo reame celestiâ e de la nuditae de lo peccao e de la passom[sic] de Xe., per modo che quelli chi eram a lo dito pricho, cossì homi como femene, e in grande quantitae, si incomenssàm tuti duramenti a pianze con una grandissima devociom e pentimento de cör; e non soramenti lì ge fo quelli de Ansizi, ma de monte atre parte odiando lo pianto de lo pövo,* de che non fo mai visto ni odio semegeive pricho, de che lo pövo ne restasse cossì consorao, como de lo pricho de san Francescho e frai Ruffin, [santo Francesco rivestì frate Ruffino e sè, e così rivestiti si ritornarono al luogo della Porziuncola, lodando e glorificando Iddio ch’aveva loro data grazia di vincere se medesimi per dispregio di sè e edificare le pecorelle di Cristo con buono esempio, e dimostrare quanto è da dispregiare il mondo. E in quel dì crebbe tanto la divozione del popolo inverso di loro,] che per beo[sic] se reputava chi poisse tochâ li abiti lor.

A lozo e a gloria de messê Ihu. Xe. e de lo so umille servo messê san Francescho.


31.

E cossì como lo nostro Segnô messê Ihu. Xe. disse in lo Evangerio: "Mi cognosso bem le mê pegore e le mê pegore cognossem mi", e cossì lo biao paire san Francescho, como bon pastô chi savea tuti li meriti e le vertue de li söi conpagnoni, e tuto questo era per divina inspiraciom, e per lo contrario o cognossea tuti li lor deffeti, per la qua cossa ello proveiva a tuti e ge dava remedio, soè umiliando li superbi e exaltando li umilli e vituperando li vicij e exaltando le vertue con amor; unde se leze in li mirocolli[sic] e in le revelacioim, le quae e' l'aveiva de quella soa promera famigia.

E inter le quae se tröva che una fiâ, seando san Francescho con li dicti söi conpagnoni e raxonando inseme de Dee e non seandoge lantora frai Ruffin, perssochè ello era in la serva in contenplaciom, e seando in quello raxonâ de Dee, e echa che frai Ruffin ese föra de la serva passando in pocho largo da questi. Alaora san Francescho lo vi e se revozè a li conpagnoni e si ge disse: "Dime fraelli qua ve crei-vo chi sea la pu santa anima la qua Dee agie aora in lo mondo?" E questi ge respozem che se creivam cha a fosse la soa. E alaora san Francescho ge disse: "Carissimi, sapiai che mi sarea lo pu indegno e lo pu vî homo che Dee abia in questo mondo, ma vei-vo quello frai Ruffin, lo qua esse aora de la serva? Dee m'a revelao che la soa anima è una de le tre [più sante] anime che ello abia in questo mondo, e si digo che voi non ve deletai* de piamallo in soa vita san Ruffin, consoseacossachè l'anima soa si è confermâ in gracia e canonizâ in cel da lo nostro Segnô messê Ihu. Xe.". E queste parolle san Francescho non le dixeiva mai seandoge frai Ruffin.

E semegeivementi san Francescho cognossea li deffeti de li söi fraelli, cossì como se conprende ihairamenti in frai Ellia, lo qua spesa vota o lo reprendea de la soa superbia; e in frai Zoane de la Capella, a lo qua o disse che o se devea apichâ per la gora per lê mesmo, e cossì a quello frai a lo qua lo demonio tegniva streita la gora quando e' l'era coreto de la dezobediencia; e cossì in monti atri frai in li quai li deffeti secreti o li cognossea iheramenti, e cossì le vertue, per revelaciom de messê Ihu. Xe.

Lo qua sea senpre beneito.


32.

Li prumê conpagnoni de san Francescho con tuto lo lor poi e' se inzegnavam de esse poveri de le cosse tereñe e richi de vertue, per le quae e' prevegnivam a le grande