Pagina:Fioretti 1465.djvu/20

Da Wikivivàgna

trovava sum li monti ati e salvaigi, contenplando senper in le cosse celestië. Per la qua cossa frai Egidio dixeiva de ello a caschum, che questo don non era daito cossì a tuti li atri homi como a frai Bernardo de Quintavilla*, soè che vorando o se passeiva como le rondene. E per questa e atre gracie che ello aveiva da Dee, san Francescho spesse vote se dava lögo de trovâsse a parllâ con ello e cossì de di como de nöte; de che una vota e' fon trovai per tuta la nöte levai a Deo[sic] in la selva per contenplaciom, unde e' li vin tuti doi parllâ de Dee.

Lo qua è beneito in seculla secullorum Amen.


29.

Frai Ruffin, de li pu nober homi d'Ansixi, conpagnon de san Francescho e homo de grandissima santitae, tentao da lo demonio de la predistinaciom, [di] che ello stava tuto malanchoniozo e tristo; persochè lo demonio ge metea pu in cör che ello era danao, e che ello [non] era de li predestinai a vita eterna, e che o perdeiva tuto quello che o fava in l'Ordem. Or seando staito paregi di in questa tentaciom e ello per vergögna non revelava a san Francescho ninte, ma nintedemen o non lasava persò de fâ l'oraciom e la desiprina e l'astinencia uzâ; per la qua cossa lo demonio lo demonio ge incomenssà de zonze tristessa sorve tristessa; e otra la bataga de dentro, conbatando deföra con face tentacioin.

Unde una vota o ge aparsse in guiza de lo Cruciffixo e si ge disse: "O frai Ruffin perchè te afrizi-tu in peñe, consoseacossachè tu non ê degno de andâ a pareizo? E de questo creime, perssochè e' so bem che ti ê danao, e si [non] crei a lo figo de Pero Bernardo, e bem che dixesse lo contrario" e ge disse: "Non me lo demandâ de questa materia, persochè ello ni atri non lo sa, salvo mi, chi su[sic] figör de Dee; per che creime de serto che ti ê de lo nomero de li danai; e lo figo de Pero Bernardo e anchora so paire e soa maire sum danai, e cossì e in quello grao ogni persona chi lo seguirà". E dite queste parolle, frai Ruffin incomenssà de esse pu tentao cha da prima, per modo che o perdeiva ogni fe che ello aveiva in san Francescho, ni se curava de dige ninte. Ma lo Sprito Santo ge lo revelà. Unde san Francescho, vegando lo grande perigo de frai Ruffin, o mandà frai Maseno per ello, a lo qua frai Ruffin respoze: "Che [ho] e' a fâ con frai Francescho?" Alaora frai Maseno tuto pin de grande santitae, cognossando la facitae de lo demonio, e' si ge disse: "O frai Ruffin, non sai-tu bem chi è frai Francescho? Lo qua è como um angero de Dee, e lo qua a inluminao tante anime in lo mondo, e per lo qua noi amo resevoto trante[sic] gracie da Dee. Unde e' vögo che in ogni modo ti vegni a ello, inpersochè mi vego manifestamenti che in ti è ingano per parte de lo demonio". E dito questo, frai Ruffin se movè e ze a san Francescho.

E san Francescho, vegandolo da la longa, si incomenssà a criâ e a dî: "O frai fuf Ruffin cativo, a chi ai-tu cretuo?" E frai Ruffin, vegmando a ello, o ge disse per ordem tuta la soa tentaciom che ello aveiva avoto dentro e deföra, mostrandoge ihëramenti che quello chi g'era aparsuo era lo demonio e non Xe., e che per nissum modo o non ge deva[sic] concentî a le soe parolle: "e quando lo demonio te dixea «Tu ê danao» ti ge deveivi responde «Arvi la bocha, che e' te desprexo». E questo te sareiva staito segnâ che ello era lo demonio, persochè quando ti g'avessi faito questa reposta o se ne sareiva futo deprezente. E anchora deveivi cognosse che ello era lo demonio, che ello te indurava lo cör in ogni bem; la qua cosa è prossimamenti de lo so officio: ma Xe. beneito non indura mai lo cör a lo homo fidel, ma avanti o lo molificha secondo che o dixe per la bocha de lo proffeta: «e e' te leverò lo cör de la prea e si te darò lo cör de la carne»". Alaora frai Rufin, vegando che san Francescho ge dixea cossì a poito[sic] tuto lo modo de la soa tentaciom, si incomenssà forte a lagremâ e a doreisse infra ello, e umermenti o ge disse soa corpa in aveige selâ la soa tentaciom. E cossì o romaze tuto consorao per li ameistramenti de lo so paire san Francescho. E pöa san Francescho ge disse: "Figör mê, confesate e non lasâ lo studio de l'oraciom uzâ, e sapi per certo che questa tentaciom te sarà a grande utilitae, e si lo proerai tosto".

E frai Ruffin tornà a la soa cella in la selva, stagando ello in oraciom con monte lagreme, e ello goardà e vi vegnî lo demonio in persona de Xe., segondo l'aparencia de föra, e ge disse: "Frai Ruffin, non te [ho] dito che ti non crei a lo figo de Pero Bernardo, e che ti non te afatigi a lagremâ aora, perssochè ti ê danao? E che te zoa a afrize demente che ti ê vivo, e pöa che ti sarai morto che ti degi esse danao?" E subitamenti frai Ruffin ge respoze: "Arvi la bocha, che te ne inbrigno". De che lo demonio se partì desdegnao con tanta tenpesta e comovimento de pree chi eram lì sum um monte, si che lo monte se abisà, chi era ato per un[sic] grande faito, e per um grande spacio durà quella ruina de quelle pree chi cazeivam de quello monte; e per lo teriber caze che favam, san Francescho e li conpagnoni con grande amiraciom insìn föra de lo lögo a vei che novitae era quella che e' aveivam centio; e anchora veivam quello grandissimo ruinâ de le pree. Alaora san Francescho si vi manifestamenti che quello era staito lo demonio, lo qua lo aveiva vosuo inganâ. E retornando san Francescho, e frai Ruffin anchora da cavo o se ge zità a li pê e a ello o recognossè la soa corpa, e san Francescho lo consorà con belissime parolle, de le que parolle o ne romaze tuto consorao e retornà a la soa cella. In la qua stagando in oraciom devotissimamenti, Xe. beneito si ge aparsse, de che tuta l'anima soa se reschadà de lo divin amor, e si ge disse: "Figör, tu ai bem faito a cre a Francescho, persochè quello chi t'aveiva contristao era lo demonio. Ma mi sum Xe. beneito, de che ti te ne rendi bem certo e' si te dago questi segnai, che dementechè ti viverai ti non centirai mai tristessa ni malanconia." E dito questo Xe. se partì e lasàlo pin de tanta alegressa e docessa de sprito e con elevaciom de mente, de che lo di e la nöte e' l'era levao a Dee.

De che d'alaora avanti o fo si confortao e aseizo de la luxe de Dee e cossì de la soa gloria, de che o se trovà canbiao in ogni atro ben[sic], de che o sarea pöa bem staito lo di e la nöte in oraciom e in contenplaciom de le cosse divine se li atri ge lo