Pagina:Fioretti 1465.djvu/12

Da Wikivivàgna

la qua caxom o g'era tanta devociom, a ogni persona chi li veiva o chi li odiva, e era tanta la fama de la lor santitae, che de la corte de lo Papa, chi era a Peroza, o de le atre terre e de la valle de Spoleto de li quai lögi vegniva monti conti e baroni e cavaler e atre generacioim e popullari, e lì g'era vegnuo monti cardenai e veschi e abai e atri iherexi, per vei quella cossì santa e umer e grande congregaciom, de la qua lo mondo [non ebbe mai] de tanti santi homi inseme; e principamenti e' ge veivam lo cavo e paire de quella gente, lo qua avea arobao a lo mondo cossì bella prea* raxonando de* cossì bello e devoto gregio a seguî le arme* de lo vero pastô messê Ihu. Xe. Seando doncha raxonao* e deliberao lo Capitoro per lo generâ meistro messê san Francescho in frevô de Xe. e' prepoze lo parllâ de Xe., e prichando in [a]ta voxe de lo Sprito Santo chi lo fava parllâ; e per caritae o perpoze doi sermoni con queste parolle: "Figolli mê, grande gracia a promisso Dee, ma monto moi sum da Dee promisse a noi, e inperssò oservamo quello che gi amo promisso e aspeitemo de serto quelle chi sum promisse a noi. De breve è lo dilleto de lo mondo, ma la peña chi seguirà si sarà perpetua. E inpressò la peña de questo mondo si è pissena, ma la gloria de l'atra vita si è infinita". E sorva queste parolle prichando devotissimamenti o conffortava e induxeiva tuti li frai a obediencia e a reverencia de la santa maire Zexia e carnâ fratinitae*, e si pregàm per tuto lo pövo de Dee e li confortava in la paciencia de le aversitae de lo mondo e tenperancia in le prosperetae e conservâ castitae e mondancia angellicha e avei paxe con Dee e con li homi e con la propia consencia, in amâ la povertae santissima. E pöa o disse: "E' comando per lo merito de la santa obediencia a voi tuti, chi sei congregai chì, che nissum de voi non agia cura in solicitudem de niguna cossa, ni da mangâ, ni da beive, ni de cossa nesesaria a lo corpo, ma soramenti abiai lo cör a orâ a Dee; e a Ello lassai tuta la solicitudem de lo vostro corpo e inpressò ch'e' l'a speciâ cura de voi". E tuti questi resevèm lo comando con alegro animo. E conpio lo sermon de san Francescho, tuti quanti se missem in oraciom.

De che san Domenego, chi era prezente a queste cosse, se maravegà forte de lo comandamento de san Francescho e tegnello indiscreto, non possando penssâ che tanta multitudem se [poiss]em reze sensa avei cura ni solicitudem de le cosse nesesarie de lo corpo. Ma lo principâ pastô Xe. beneito v[oga]ndo mostrâ como ella a cura e solicitudem de le soe pegore e a singullâ amô a li söi poveri, jncontenente o l'inspirà la gente de Peroza e de Spoleto e de Faligio* e de Spola* e de Disso* e de le atre terre d'intorno, che e' portassem da mangâ e da beive a quella santa congregaciom. E gorda subitamenti vegnî da le dite terre [uomini] con some e cavalli e cari caregai de pan e de vin e de formago e de fave e de atre bone cosse da mangâ, secondo che fava bezögno a poveri de Xe. E otra questo e' adussem toage e boce e atri vasselli chi favam mestê a servî. [E beato si riputava chi più cose potesse portare, o più sollecitamente servire,] intanto che e' digo che li baroni e li conti e li cavarê e atri gentiromi chi vegnivam a vei con grande umillitae e devociom, ge servivam davanti. Per la qua cossa san Domenego, vegando questa cossa e cognossando veramenti che la providencia divina si li vorea proâ in questo, de che veramenti o se recognossè avi[sic] zuigao fassamenti san Francescho de lo comandamento indiscreto, e inzenogassege davanti e umermenti o ge disse soa corpa e cognossando veramenti che Dee a avoto speciâ cura de questi santi poveri, e si non lo savea, e ello promisse de lì avanti de oservâ la evangellicha e santa povertae e disse: "Mareito sea da parte de Dee che tuti quelli frai de lo mê Ordem li quai in lo dito Ordem prezumem de avei de propio". Si che san Domenego, [fu] ediffichao de la fe de san Francescho e de la obediencia e de la povertae (e) de cossì grande Ordem, de la providencia divina e de la copioza abondancia de ogni bem.

E in quello mesmo Capitoro o fo dito a san Francescho che monti frai portavam li corieti e li serihi de ferro sum le carne, per la qua cossa monti se ne amorotivam[sic] e alchuni ge ne moriva, e monti ge n'eram chi non poivam orare[sic]. De che san Francescho, como discreto paire, si comandà che piaschum chi avesse corieto o seriho de ferro si se lo devesse trâ e dagello denanti. E cossì fem. E fone nomero bem D corieti e tropo pu serihi sensa li brassë*, si che se ne fè um grande monte e san Francescho li fè lassâ tutti zu.

E pöa conpio lo Capitullo, san Francescho conffortandolli tuti in bem e ameistrandolli como e' devessem scanpâ sensa peccao de questo mondo, e cossì e' romazem tuti confortai, e con la benissiom de Dee e soa o li mandà in le soe provincie, consolai de leticia sprituâ.

A lozo e a gloria de messê Ihu. Xe. e de la soa Maire e de lo umillissimo servo messê san Francescho.


19.

Una vota san Francescho era grevementi maroto de li ögi, e messê Ugorim, Cardenâ e protetô de l'Ordem, per grande teneressa che l'avë de lê, si ge scrisse che o zeisse a ello a Serte* unde era de boin megi de ögi. Alaora san Francescho, resevota che ello ave la letera de lo Cardenâ, inprumeramenti o se ne ze a san Dagnan, unde era santa Ihera devotissima sorella de Xe., per dage quarche consolaciom, e pöa o se ne ze a lo Cardenâ. E seando anchora lì, la nöte sequente san Francescho pezurà li ögi, si che o non ne veiva niente lume; si che non posandosse partî, santa Ihera fè una celeta de camixi*, in la qua o poisse mego possâ. [Ma santo Francesco tra per] de dorô de la infrimitae e per la grande murtitudem de le mosche chi ge davam grande ingresso, per cossa de lo mondo o non poiva possar ni de di ni de nöte. E sostegando quella penna e tribullaciom, o l'incomenssà a penssâ che quello era um fragello de Dee, e questo per le soe peccae; de che o l'incomenssà a regraciâ Dee con tuto lo cör e con la bocha: e pöa criava [con] ata voxe: "Segnô Dee, e' son degno de questo, ma e de pu e pezo, per che Segnô mê Ihu. Xe. bon pastô lo qua a noi peccoi indegni [hai] comisso la toa mizericordia in diversse peñe e angosse corporë, consedi gracia e vertue a mi, to pegorello, che per nissuna infirmitae e angosse ni doroi e' non me parte da ti". E faita questa oraciom, o ge vegne una voxe da cell chi ge disse: "Francescho respondime: se tuta la terra [fosse oro], e lo mâ e ihumere e le fontane fossem bâssemo*, e tuti li monti e colli fossem prie precioze, e pu cha monti e colli preciozi