A Diviña Comédia/Inferno/Canto II
| ←Canto I | A Diviña Comédia de Inferno - Canto II |
Canto III→ |
| (Stampaja da Zoentù - 1909) |
Ghe lòccia Dante ao prinçipiâ do viaggio
E o se vòrze a Virgílio diffidente;
Ma lê o ô confórta, e o gh’ infunde coraggio,
Cun dîghe che da o Çê ciù ærto e skillente
Kinä Biatrixe, perchè a ghe vœ ben,
A l' ha spedìo in sò aggiûtto. O l’ acconsente
Perchè a ta’ nomme o cœ o ghe batte in sen.
Bòsco (fin). 1 Introdûçión — 10 Dûbbi — 43 O confòrto — 127 Efètto do confòrto.
1 O giurno o se n’ andava, e l' ære brùn
I animæ o rescioava, ch’ en in tëra,
Da e sœ fadîghe ; e mi. comme nisciun
4 M' appareggiavo a ben sustegnî a guèra,
Sæ do camín, sæ da pietæ e do lûtto
Che ha da dipinze a mente che ve’ e affèra.
7 Kí öh Mûze, öh ærto inzegno dæme agiûtto.
Mente, che quanto hò visto in ti scûi gii
Ti hæ scrito, o tò valô o sprandiâ li tûtto.
10 « Poeta » — començo mi — « che ti me ghíi,
Conscíddea a mæ virtù, se a l’è potente,
Alò che a l’ ærto passo ti me fíi.
13 Ti dixi ti, che de Scírvio o parente,
Corrûttíbile ancon, a l' inmortä'
Século andæto o l'é senscibilmente.
16 Però se l’Avversajo d’ ogni mâ’
Cortéyze stæto o gh’ é, pe l’ äto efètto
Ch' escî da lê dovéyva, e o chi e o quà’,
19 O no pä indegno a ûn ommo d'intelletto ;
Perchè da moære Romma, e do sò ìmpëo,
O l' ëa, pe poære, in to Çê empíreo elètto.
22 A quà' e o quä', se voémmo pòi dî o vëo,
Sun stæti stabilíi pe o lœgo santo
Sede do sûçessô do maggiô Pëo.
25 Pe questa andata, unde ti ghe dæ avanto,
De cöse sentio o l' ha, stæte caxon
Da sò vitòja, e du papale manto.
28 Dapœ gh' è andæto o Vazo d' eleçión,
Pe azzunze do confôrto a quella fedde
Ch' a l' è prinçipio a' via da sarvaçíón.
31 Ma mí perchè vegnîghe? E chi o ô conçedde?
« Mi Enea no sun, ni Paulo.... e no questióño....
Ma degno mi?... Ni mi ni atri se ô credde !
34 Dunca, se a questa cuæ mi m'abandóño,
Temmo che a mæ vegnûa a segge sciòlla:
Ti ô veddi ben, mêgio che no raxoño ».
37 Comme chi vœ e no vœ, e li ghe barcòlla,
E pe nœvi penscëi scangia a propòsta,
Scicché pe prinçipiâ gh' amanca a mòlla ;
40 Tä' me sun fæto li in sce a lúega còsta,
Scicché locciando hò consûmmòw l'impreyza
Mi, ch' ëo zà pronto pe currî de pòsta.
48 « Se aoa mi hò ben a tò parolla inteyza »,
Responde do magnánimo quell’ umbra,
« L’ anima tò a l’ é da’ viltæ oféyza ;
46 E, spesso, a l’ ommo, questa a ghe fa scì umbra,
Che da e ciù degne impréyze o se retía,
Comm’ animâ’ che de ninte o s’inumbra.
49 Per cöse, dunca, ti scròlli ’sta poía,
Senti perchè sun kí, e i discursci intéyzi
Che m’ han fæto allôa doî da tò sexìa.
52 Mi ëo in mezo a quelli che zù stan suspéyzi,
E m’ ha ciammòw ûña donna scì biä e bèlla,
Che l’ hò pregâ di órdini sò curtéyzi.
55 Lùxivan i œggi sæ ciù assæ che a Stella,
E a dî a m’ ha incomençòw li, suave e ciaña,
Cun voxe çelestiä’, in ta sò loquella :
58 « Oh ánima cortéyze mantuvaña,
De chi a famma, in to mundo, ancon a dûa,
E a l’ ha da dûâ, comme o mundo, lontaña,
61 L’ amigo mæ, cuscí in gritta a’ ventûa,
In sce a ciazza dezèrta, o l’ è impedío
Tanto, in to sò camín, che zù o derrûa.
64 Temmo ch’o segge zà coscì smaxío,
Che tardi arçä me segge ao sò succurso,
Pe quanto, in sci ’o sò conto in Çê hò sentio.
67 Cúrighe ti, e, cu ’o tò ornòw discurso,
Pòrzighe aggiûtto, e famme consolâ,
A l’ œvia mæ prestando o tò concurso.
70 Mi sun Biatrixe, che te façço andâ :
Vegno de duve dexío fâ retorno ;
Mesciòw m’ ha Amô, e lê o me fà parlâ.
73 Quando sö shù, ao mæ Segnô d’inturno,
Spesso, cun Lê, mi m’avvantiö de ti ».
Kí a taxe, e mi l’amío com’ amiâ o giurno.
76 Pòi: « Donna de virtù » — diggo — « per chi
Sùpera a speçie ûmaña ogni portento,
Che se contén in te ’sto mundo kí,
79 Tanto m’ aggradda o tò comandamento,
Che se zà l' hæse fæto, me päæ’ tardi !
Hò intéyzo; atro no dî: te lezo drento.
82 Ma dimme ûn pö, perchè ti no t’ avardi
De kinâ zù in te questa valle affuza,
Dao scito cæo, duve pe turnâ ti ardì ? »
85 « Zà che de veyghe l' è a tò mente anscioza
Brevemente te diö » — lê a me responde —
« Perchè de vegnî kí no sun sdegnoza :
88 Da temme en solo quelle cöse inmunde
Che a’ gente quarche danno pœran fâ :
Pe e atre poi, no gh’ è da tiâ zù e grunde.
91 Mi sun fæta da Dio (sò gráçia) tâ
Che no m’ ofende o mâ’ chi ve fa ciânze
Ni a sciamma de 'sti ardoï me pœ strinâ.
94 Donna gentî gh’ è in Çê, a chi o cœ o ghe cianze
Pe quella oppoxiçión, duve te mando :
Tanto lasciù ai sò pê o rigô o se franze !
97 Questa, a Lûcía a parolla indiriççando,
«Bezœgno o l' ha de ti, zù, o tò fedele ».
A gh’ ha dito — « e de cœ te ô raccomando »
100 Lûçía, nemiga a quä se sæ crûdele,
Arçándose, da mi a cüre spedío
Duv’ ëo assettä cun l' antiga Rachele.
103 E a fa : « Biatrixe, laude vëa de Dio,
Ti no succüri chi t’ ha amòw zà tanto,
Ch’ o l' è, per ti, da’ vurgä scœa sciortïo ?
106 Ti no î senti i sœ lûi?... O dixincanto
Sò, ti ne ô veddi?... e a Mòrte chi gh'è infèsta
In sce' a scciûmmæa, da’ quà o Mâ' o no ha de vanto?
109 No gh'è mai stæta ao mundo gente lèsta
Pe fâ o sò pró, scansâ o sò danno ò ûn sciäto,
Comme mi, doppo d’ ûña tä recesta.
112 Zù sun kinä da o mæ stallo beäto,
Confiándome in to tò discurso onesto,
Chi ônóra ti e chi t’ ode, scì o l'é äto ! »
115 Doppo d' avéyme raxonòw de questo,
A vòrta, lagrimando, i œggin lûxenti ;
E, da questi affrecciòw, sun curso presto.
118 E comm'a voéyva, l’ hò streppòw dai denti
Da Lüa, ch’ a t’ ayva o bon sentê taggiòw
Do monte, e a tempo hò attaxentòw i tò centi.
121 Via! cöse gh'è?... perchè ti ë abbaccioccòw ?
Perchè ti ârvi o to cœ a tanta viltæ?
Cöse ti me stæ li coscì allûggiòw,
124 Doppo che træ benèyte donne, e tæ,
Se cûan de ti, sciù in ta corte diviña,
E e mæ promesse te ne méttan cuæ ? »
127 Comme e scioette, da’ nottûrna briña
Peje e serræ, apeña o sô o ê ingianca,
Drite in sce-ô gambo rían a’ nœa mattiña ;
130 Tä in mi s' è fæta a mæ virtù zà stanca,
E tanto agrecco bon m’ è currío ao cœ,
Ch’ hò incomençòw, comme persoña franca ;
133 « Oh lê pietoza, ch’ aggiûttâ a me vœ,
E ti corteyze ch’ öbedío scì tösto
Ti hæ ae sò paròlle, ch’ en passæ ao curzœ!
136 Cu’-o savio tò parlâ ti m hæ disposto
O cœ, e ti m’ hæ avoggiòw tanto a vegnî,
Che sun pe fâ quanto ti m' hæ propòsto.
139 Va pù! ch’ûña voentæ gh’ hemmo noî duî:
Ti Dûxe, ti mæ Meystro, ti Baccán ! »
Coscì gh’ hò dito ; e busticcòw de li,
142 Sun intròw pe-o sentê sarvægo e arcán.